Ik noem deze Vlaamse regering al een paar jaar ‘die van Pasbon’ en daar blijf ik bij. Jan heeft zijn verdiensten gehad, denk maar aan het Warande Manifest dat hij indertijd mede ondertekende, maar geeft al enkele jaren de uitgebluste indruk van iemand die aan het uitbollen is. Hij is de zestiende Vlaamse minister-president sinds het systeem bestaat en ik denk niet dat er een meer passieve Vlaamse minister-president is geweest. Komt daar nog bij dat ik niet zie wie van zijn partij het beter zou doen. De Wever ja, maar die kan niet alles alleen blijven doen. Na De Wever is er bij de N-VA de grote leegte.
Tenslotte was het vanaf de start zeker dat er problemen zouden komen met drie partijen in de Vlaamse regering waarvan er twee ook in de federale regering zaten. Het wordt helemaal hilarisch als men straks zal moeten vaststellen dat de Vlaamse regering niet meer zou werken terwijl die federale tenminste de schijn hoog houdt het nog wel te doen.
---
Het stikstofverhaal kwam gisteren in de plenaire Kamerzitting, maar van een doorbraak is er nog steeds geen sprake. Het is nog maar eens uitgesteld, nu tot vrijdag. Men zal er waarschijnlijk niet uit geraken. Een wisselmeerderheid met Vooruit i.pl.v. cd&v, een minderheidsregering, een in lopende zaken, het zijn allemaal tekenen van zwakheid in de gewestelijke legislatuurregering die niet kan rekenen op vervroegde verkiezingen.
---
En dan nog dit:
In de maand februari blijkt de werkloosheid in Wallonië nóg gestegen te zijn. Was daar bij onze levensgenieters (dixit Magnette) dan nog iemand aan het werk? (grapje!).
Het Verhaal van Vlaanderen zit er voorlopig op. Voorlopig, want het is niet af. Het was nuttig om de grote massa wakker te schudden en te laten zien dat we er waren en er nog zijn. Er waren echter teveel zaken die niet of nauwelijks aan bod kwamen en de reeks is dus voor verbetering vatbaar. Namen als Jan Breydel, keizer Karel, Napoleon en zijn Waterloo, de meeste van onze alom bekende kunstenaars werden al dan niet opzettelijk vergeten. Vanaf 1830 werd het eerder een Verhaal van België.
De laatste aflevering, van het Interbellum tot de eeuwwisseling was ook van dattem: vrij objectief, maar niet volledig genoeg. Het begin van de immigratie bv klopte grotendeels, maar dat die eerste immigranten uit Italië, Polen en Marokko, hier zwaar en gevaarlijk werk moesten doen was geen primeur. Vóór zij hier aan kwamen waren het al een half miljoen Vlamingen die in de Waalse mijnen mochten gaan ‘travakken’. En ook toen was ‘den boas ne smeirlap’, althans volgens het verhaal van Tom Waes, die vanaf 1830 zijn eerder linkse sympathieën moeilijk kon verbergen. Voor de Vlaamse kompels uit de 19de eeuw werden er geen cités gebouwd zoals later voor de immigranten in Limburg.
Volgend jaar krijgen we de kans om – via democratische verkiezingen - zelf het vervolg van Het Verhaal mee te schrijven door ervoor te zorgen dat Vlaanderen weer Vlaamser wordt. Dat wordt dan óns Verhaal, onze afspraak met de geschiedenis.
In mijn blog van 4 dezer (‘De Boergondische Nederlanden’) had ik het al over het feit dat schilder Jan Van Eyck niet alleen bekend werd door zijn schilderijen, maar ook door het feit dat hij het schilderen met olieverf zodanig had geperfectioneerd dat het een revolutie in de schilderkunst veroorzaakte over heel Europa. Wie de olieverf zelf heeft uitgevonden, zijn we nooit te weten gekomen.
Het gebeurt wel meer dat iemand bekend en beroemd wordt door een uitvinding van iemand anders. Zo is er het verhaal van het Contrapunt waarmee Johan Sebastian Bach muzikaal onsterfelijk werd. Onder ‘contrapunt’ wordt in de muziektheorie bij het componeren het verband tussen twee of meer onafhankelijke stemmen verstaan. Dat was uitgevonden door een zekere Petrus Dictus in 1336, maar het was Bach die er als eerste – eeuwen later - courant gebruik van maakte.
Nog spectaculairder is de geschiedenis van het ‘Leidmotiv’, waarmee Richard Wagners opera’s bekend werden, maar dat ook al vóór zijn tijd bestond. Het ‘Leidmotiv’ is het grondthema, het motief dat de innerlijke handeling draagt en wordt toegepast om symbolen, emoties, zaken of personen te karakteriseren. Het werd nóg bekender toen Wolfgang Korngold het in Amerika in de film introduceerde (en er later een Oscar voor kreeg) en het werd tot de perfectie gebracht door Ennio Morricone (denk maar ‘Once upon a time in the West’) die er insgelijks een Oscar aan over hield. Een opera waarin eens niet gezongen werd...
Dat er in de Belgische politiek nogal wat zakkenvullers rondlopen, is een publiek geheim. Of en waar er ergens een grens ligt, is minder geweten. Dat bleek uit wat er de laatste week zoal uit de politieke bus is gekomen.
- Dat ex-Kamervoorzitters en andere hoge topambtenaren jaren via een achterpoortje konden genieten van een extra pensioen bovenop het maximumbedrag voor ambtenaren dat ze al ontvingen, zou nog geen verrassing geweest zijn, ware het niet dat het - alleen al voor de twee ex-voorzitters - gaat om 103.000 euro extra per jaar.
- Dat potverteren geldt trouwens niet alleen voor de echte politiekers, ook bij de vakbonden weten ze van wanten met de affaire Leemans, die zelf besliste op 01.01.2024 ermee te stoppen als grote baas van het ACV, maar zich toch laat liet ontslaan omdat hij dan nog enkele jaren zou kunnen genieten van een brugpensioen waarop hij feitelijk geen recht heeft omdat hij niet tegen zijn wil zal ontslagen zijn.
- Bij de socialistische mutualiteiten is het al niet veel beter. De nieuwe voorzitter wordt daar Christel Geerts. ‘Christel wie?’ Wel, die dame is, louter toevallig natuurlijk, de moeder van mateke Rousseau, voorzitter van Vooruit, de man die van België het beste land van de wereld wil maken. ‘Zijn’ beste land waarschijnlijk.
- Daar houdt het niet bij op. De burgemeester van Seraing, een zekere Francis Bekaert (PS), waarschijnlijk afstammeling van een van het half miljoen Vlamingen dat in de negentiende eeuw om den brode in de Waalse koolmijnen moest gaan werken (vergeten in ‘Het Verhaal van Vlaanderen’), neemt ontslag ‘om gezondheidsredenen’. Ondanks dat en zijn ouderdom van 64, gaat hij daarna aan de slag in niet één, maar twee socialistische kabinetten. Bij Waals minister Christie Morreale en bij gemeenschapsminister Frédéric Daerden, zoon van (hik). En zelfs daar houdt het niet bij op, want die Waalse Bekaert behoudt ook nog zijn job als voorzitter van de Luikse waterintercommunale, jaarlijks goed voor 35.000 euro én – volgens de Waalse krant Sudinfo - zou hij ook bestuurder kunnen worden bij energieleverancier Luminus, nota bene: eigendom van de Luikse holding Nethys die al enkele keren onfris in het nieuws kwam door allerhande schandalen (denk maar aan die Moreau)..
Maar, zoals ik ook al schreef op het einde van mijn blog van 2 dezer (‘De week na krokus’), ‘Voor de rest gaat alles goed met de Belgische politiek’.
N.a.v. het verschijnen van het boek ‘De Vlaamse meesters, Van Eyck tot Bruegel’* door kunsthistoricus Matthias Depoorter, noemt deze onze contreien in Van Eycks tijd ‘De Boergondische Nederlanden’. Daarin vermeldt hij niet alleen de Vlaamse primitieven vanaf Jan Van Eyck, maar ook Jeroen Bosch, officieel bekend als Nederlander en Pieter Bruegel, die niet direct tot die groep behoorde. Het werk was eerst bedoeld als catalogus voor een tentoonstelling in Peking, maar toen die o.w.v. corona niet doorging, maakte Depoorter er een naslagwerk van dat mag gelezen en gezien worden.
Spilfiguur in het verhaal is Jan Van Eyck, die niet alleen een begenadigd schilder was, maar tevens zorgde voor de doorbraak van de olieverf, iets dat hij niet zelf had uitgevonden, maar waarvan hij de toepassing perfectioneerde door er additieven aan toe te voegen waardoor de verf sneller droogde en men laag boven laag kon schilderen en zo meer diepgang en nuancering in de schilderijen kon brengen. De invloed van Jan Van Eyck bleef ook nazinderen na de periode van de Vlaamse primitieven, inbegrepen dus Bruegel en Bosch, en zo kan men inderdaad spreken van ‘De Boergondische Nederlanden’.
Jan Van Eyck en zijn broer Hubert werden trouwens geboren als zonen van een molenaar in het Kempense Arendonk – net zoals Rik Van Steenbergen - en niet in Maaseik, zoals Wikipedia dat nog steeds foutief meldt. De lokale heemkundekring van Arendonk heeft dat kunnen uitpluizen in de gemeentelijke archieven. Jan werkte het grootste deel van zijn schilderscarrière in Brugge, maar was dus ook een Vlaams-Brabander van afkomst, net zoals Rubens, Van Dijck, Bruegel en – jawel - Van Beethoven!.
---
*Het boek ‘De Vlaamse meesters, Van Eyck tot Bruegel’is uitgegeven door Ludion.
Het was even schrikken. Volgens een nieuwe raming van de Sociaal-Economische Raad van Vlaanderen (SERV) zou de Vlaamse begroting al in 2026 in evenwicht kunnen zijn. Dat is een jaar eerder dan eerst gepland.
Een eerste reden voor de verbetering is, dat de economische groei voor de periode 2022-27 1,3% hoger zou liggen dan wat vorig jaar werd geschat. Verder is het gunstig dat de inflatie blijft zakken en de bevolking sneller aangroeit dan verwacht.
In werkelijkheid blijft het natuurlijk koffiedik kijken, maar men is wel waakzamer geworden en beseft dat er op alles en nog wat zal moeten gelet worden, zeker als men weet dat het tekort voorlopig beter uitvalt door eenmalige meevallers.
---
Bovenstaande geldt niet voor de federale begroting, die volgens de Europese centrale bank (ECB) zeker tot 2028 met een schuldgraad zal zitten van ± 120%.
Het zal onze vakbonden allemaal wel worst wezen, want er gaat geen week voorbij of er wordt wel ergens gestaakt. Bpost, NMBS en nog zo’n paar van die halve of hele staatsbedrijven waar men al quasi zeker is van de job. Onnodig te vertellen dat de stakingen meer worden opgevolgd in Wallonië en Brussel dan in Vlaanderen. Bij de ‘Levensgenieters’ (dixit Magnette), weet je wel.’
---
Diezelfde levensgenieters zullen het hervormingsplan van federaal minister zonder Financiën Vincent Van Peteghem, dat rekent op een besparing van 6 miljard voor de werkende burgers, meer dan waarschijnlijk niét goedkeuren. Reden is dat de meeste PS-kiezers niet tot die categorie behoren...
Voor de tweede keer slaagt de Vlaamse regering er maar niet in het stikstofdossier goedgekeurd te krijgen. Zelfs een hele nacht palaveren heeft niets opgebracht. Vrijdag zou er een grote boerenbetoging zijn in Brussel en is het meer dan waarschijnlijk dat cd&v voorlopig het been zal stijf houden, in de hoop dat die betoging iets aan de zaak zal veranderen. Indien niet, bestaat er zelfs de mogelijkheid dat de regering Pasbon aftreedt en men tot een andere samenstelling zal moeten komen, wil men een Vlaamse regering in lopende zaken vermijden. Verkiezingen zijn er gewestelijk pas in 2024, na een hele legislatuur.
---
In het federaal parlement gaat het al niet veel beter, nu blijkt dat 2 gewezen Kamervoorzitters (Herman Decroo en Siegfried Bracke) én een achttal topambtenaren al jaren een onwettelijke extra maandelijkse toeslag van enkele duizenden euro’s bovenop hun wettelijke pensioen krijgen. Men gaat daar nu een einde aan maken. Of en hoe het teveel gestorte geld zal worden terugbetaald, blijft nog een vraagteken.
---
Ondertussen heeft ACV-voorzitter Leemans het gevonden. Hij treedt op 01.01.2024 af, maar heeft het zo geregeld dat hij officieel ontslagen wordt en daardoor op zijn 62ste op brugpensioen kan gaan. Normaal kan dat alleen als men tegen zijn wil ontslagen wordt, wat bij hem niet het geval is.
Als slecht voorbeeld – ‘Luister naar mijn woorden, maar zie niet naar mijn daden’ - kan dat tellen.
Maar voor de rest gaat het goed met de Belgische politiek...
De negende aflevering van Het Verhaal van Vlaanderen leek mij vrij objectief, met uitzondering dan van de opmerking dat het niet waar zou geweest zijn dat de meestal Franstalige officieren heel wat Fransonkundige Vlaamse soldaten de dood in zouden gejaagd hebben, omdat ze elkaar niet verstonden. Dat is wel degelijk gebeurd, al was het waarschijnlijk niet met opzet. Hoe kan een leger nu fatsoenlijk functioneren als de leiding in één taal is en de manschappen een andere hebben? Het is er dé oorzaak van geweest dat na die oorlog de IJzertoren en de Vlaamse Beweging zijn ontstaan. De meeste van die jonge soldaten hadden alleen lager onderwijs gehad – en dan dikwijls nog in hun streektaal, kenden misschien wel het verschil tussen ‘gauche’ en ‘droit’, zoals men in de aflevering vertelde, maar daar hield het voor de meesten mee op en was het niet voldoende in een situatie waarin men elke dag zijn leven riskeerde.
Men hoeft trouwens niet veel te ensceneren om de situatie in de loopgrachten te laten zien. Het volstaat het Tv-nieuws op te zetten en men ziet het bijna dagelijks, rechtstreeks, live, en dit in het jaar 2023 in Oekraïne, waar de toestanden er niet veel beter lijken en dat meer dan 100 jaar later.
---
‘Het is ALTIJD kletspraat te vertellen waarom een soldaat sneuvelt. Dat weet geen mens en zelfs zijn laatste woorden hebben onder dat opzicht minder belang dan men wel denkt. Ik geloof voor mijn part dat een soldaat zelden vóór iets sterft, maar meestal tégen zijn goesting’ (Bruno De Winter, stichter van ’t Pallieterke).
In “Onaf’, het maandblad van de Vlaamse Volksbeweging, (VVB) kan men ook regelmatig iets lezen over andere Europese landen waarin minderheidsgroepen zelfstandig(er) willen worden. Denk maar aan de Schotten, de Catalanen, de Basken en andere Zuid-Tirolers. In het nummer van maart had men het deze keer over Sardinië, mijn tweede vaderland*, waar wel minder vraag naar zelfstandigheid is. De hoofdreden daarvoor is dat er op het eiland, bijna even groot als België (± 24.000 km²), maar met slechts ± 1.650.000 inwoners, men – buiten het Italiaans, dat de officiële taal is - er nog liefst 8 andere talen op na houdt: drie Sardische (of Sardijnse) dialecten, 3 Corsicaanse en twee buitenlandse. Voor de liefhebbers: het Sardische Logudorees, Nuorees en Campidanees, het Corsicaanse Gallurees en Sassarees en verder het Catalaans en het Ligurees (het dialect van Genua en omstreken, de moedertaal van Napoleone Bonaparte!).
De redactie van ‘Onaf’ kreeg het verhaal via een Baskische onafhankelijkheidsbeweging, in het Baskisch en het Engels en ik slaagde erin via een omweg (een uniefprof uit Sassari) ook de Italiaanse tekst te pakken te krijgen om naar mijn Italiaanse vriendenkring te sturen.
Ik heb er vroeger zelf niet bij stil gestaan – ik had ook nog wat anders te doen – maar Sardinië is feitelijk een paradijs voor polyglotten en linguisten.
*Wij hebben er negen jaar gewoond. Twee van mijn kinderen zijn er geboren. Mijn oudste zus is er gebleven. Haar twee zonen zijn er getrouwd met ‘Sardinnekens
Tijdens een zoveelste vergadering van regulator FANC, uitbater Engie en de federale ministers Verlinden en Van der Straeten, is gepraat over het idee de noodzakelijke aanpassingen en onderhoudswerken aan Doel 4 en Tihange 3 te doen tijdens de normale onderhoudstops in de zomer. Op die manier zou men ze niet moeten stilleggen,
Het is een eveneens zoveelste wijziging in de zgz kernuitstap, waarover echter altijd nog geen definitief akkoord is gesloten. De twee jongste kernreactoren voldoen nu wel al aan de normen van WENRA, de koepel van de Europese nucleaire regulatoren, waardoor de kans op een black-out in de winter van 2025/26 een stuk kleiner wordt. De winnaar in deze zaak blijft Engie en men kan het die maatschappij zelfs niet eens kwalijk nemen na alle bochten die Crootje’s regering daarover al gemaakt heeft.
---
En er is meer. In Flemalle, bij Luik, wordt momenteel een oude kolencentrale gesloopt die plaats moet maken voor een nieuwe gascentrale. Ook daar is Engie mee gemoeid. Die heeft er nl al een vergunning voor als een van de winnaars van de CRM-capaciteitsveiling. Het probleem daar aan de Maas blijkt nu dat Engie voor de bouw van die nieuwe centrale beroep heeft gedaan op de Chinese bouwgroep Sepco III en ze die samenwerking heeft moeten stopzetten omdat via dat Sepco de Chinese politiek ermee zou te maken kunnen hebben. ‘Met alle Chinezen, maar niet met den deze’, zoals ze in Antwerpen zeggen.
Kortom, heel die kernuitstap wordt hoe langer hoe meer een kernmisstap en maar goed ook, want ondertussen heeft elk klein kind – zelfs van Groen - begrepen dat niet alleen duurzame vernieuwbare stroom en waterstof de motoren zullen worden voor de energievoorziening van de toekomst, maar kernenergie erbij zal horen en geen milieuvervuilend gas.
‘De overheidsuitgaven, de belastingdruk en de sociale bijdragen zijn te hoog, de fiscale en parafiscale druk op arbeid te zwaar en ongelijk, de arbeidsdruk op kapitalen fors, maar de heffingen op de vermogensinkomsten van particulieren blijven laag terwijl het particulier financieel vermogen groot is.’
Bovenstaand verhaal komt niet van mij, maar van Rik Van Cauwelaert, de eminence grise van de Belgische politieke waarnemers. ik zou het niet beter kunnen verwoorden. De federale regering mist samenhang. In de Vlaamse regering is het al niet veel beter en strompelt men van de ene crisis in de andere, van onderwijs over immigratie naar landbouw en denkt men e.e.a. te kunnen oplossen met het uitgeven van miljarden aan subsidies, bovenop de miljarden (geleend geld) die de federale regering uitgeeft. De Brusselse regering is eerder fictie en de Waalse is failliet.
De ‘efficiëntste’ regeringen die dit land de laatste decennia kende, blijken die in lopende zaken te zijn. De kans is groot dat dat in de nabije toekomst ook zo zal zijn. Al heeft dat systeem ook een voordeel. Mocht men na de verkiezingen van 2024 niet tot een nieuw federaal regeerakkoord komen – wat tot de mogelijkheden behoort – dan kunnen de regio’s langs de zijlijn toch verder met elkaar onderhandelen om er toch nog iets van te maken. Voort aanmodderen zoals men nu bezig is zal geen optie meer zijn.
Het was me bijna niet opgevallen, maar recentelijk was er nog eens een politieke opiniepeiling. Misschien bijna gemist omdat het een eerder francofone peiling was (van La Libre Belgique en de RTBF), maar ook o.w.v. de discussies over dat Verhaal van Vlaanderen en de woelige internationale situatie waarin we zijn terechtgekomen.
De peiling ter zake bracht trouwens niet veel ophefmakend nieuws. Het Vlaams Belang blijft vooruit gaan in Vlaanderen en de Parti des ‘Travailleurs’ Belges (haakjes van mij!) in Wallonië. M.a.w. voor zover men dat nog niet zou beseffen: Vlaanderen schuift verder op naar rechts, Wallonië naar links. En dat cd&v tegenwoordig met kleine letters wordt geschreven is misschien toeval, maar het past bij een steeds kleiner wordende partij. ‘Verlosser’ Mahdi doet zijn best, maar slaagt er niet in de partij op spoor te krijgen. De man meent het wel goed, maar lijkt me politiek niet leep genoeg en zijn initiatieven hebben tot nu toe weinig opgebracht. Na de deelname aan de huidige federale regering, waarin men ze mathematische niet eens nodig had, wordt het bijna logisch dat cd&v na de volgende verkiezingen helemaal overbodig zal worden.
Als Vlaanderen er in 2024 op vooruit wil gaan, zal er weinig meer op zitten dan verder de rechtse kaart te trekken en ervoor te zorgen zo sterk mogelijk voor de dag te komen in eventuele onderhandelingen met de francofonen, die er hoe dan ook zullen komen.
Een week krokusvakantie en weinig politiek nieuws te rapen. Gelukkig is er nog Het Verhaal van Vlaanderen, waarbij mijn blog ter zake van 21 dezer toch weer opdook in de brievenrubriek van ’t Pallieterke. De 14de keer dat dit reeds gebeurt sinds begin mei vorig jaar en daar ben ik niet rouwig om. Al bij al bereik ik zo toch een ruimer lezerspubliek
In ’t Pallieterke zelf schreef ook oud-hoofdredacteur Karl Van Camp erover en zijn oordeel verschilde niet veel van het mijne, nl dat er in dat verhaal van Tom Waes wat té veel ‘vergeten’ wordt.
’t Pallieterke heeft een hele metamorfose meegemaakt. Het blad is verhuisd, van Antwerpen naar Grimbergen, is ruimer geworden, ook commerciëler en professioneler, zeg maar. Mijns inziens wel iets minder Pallieter. De laatste twee weken mis ik trouwens de columns van Jurgen Ceder, waarvan ik hoop dat die alleen maar met vakantie is. Wat mij eerder dwars zit is, dat men ook bij ’t Pallieterke blijft geloven dat de volgende Vlaamse regering zal bestaan uit een basis van N-VA en de partij van ons mateke, waarbij dan waarschijnlijk de Open VLD nog kan komen. Ik hoop dat ze tijdig zullen snappen dat dit geen oplossing is, maar een voortzetting van de impasse die we met de regering Pasbon meemaken, waarvan ’t Pallieterke zelf zegt dat ze ‘klinisch dood’ is.
Die hoop deed me denken aan een gedichtje uit mijn studententijd:
Na het verhaal over de Vlaamse kunstenaars en schrijvers die weinig of niet vermeld werden in Het Verhaal van Vlaanderen’, dacht ik terug aan die andere naam die in geen enkel geschiedenisboek over Vlaanderen wordt vermeld: Ludwig ‘Van’ Beethoven. Die had Vlaamse of – juister gezegd – Vlaams-Brabantse roots. Hij was de achterkleinzoon van een bakker uit Mechelen. Ludwigs grootvader, Louis, een zoon van die bakker, haalde een diploma aan het conservatorium van Mechelen en maakte een muzikale carrière die, via een ommetje langs Leuven en Luik, in Bonn eindigde als Kapellmeister van het keurvorstendom Keulen, dat toen toebehoorde aan de Habsburgers en waar rond Beethovens tijd de jongste broer van Keizer Jozef II keurvorst werd. Dat was de reden waarom Van Beethoven in Wenen geraakte. Ludwigs vader Jean huwde in Bonn een Duitstalige (geen Duitse, de Duitse nationaliteit bestond toen nog niet, evenmin als de Belgische) en uit dat huwelijk werd Ludwig geboren, die wel in het Duits werd opgevoed, maar geen Duitser was. De ‘Van’ in zijn achternaam bevestigt dat.
Zijn moedertaal kreeg Van Beethoven letterlijk van zijn moeder, maar zijn geniale muzikaliteit, die meestal in één adem vermeld wordt met die van Bach en Mozart, kreeg hij van zijn Vlaams-Brabantse vader en vooral van zijn grootvader. Ludwig ‘Van’ Beethoven is zo ook (een beetje) van ons.
Zoals ik reeds meldde in mijn vorige blog, loopt ‘Het Verhaal van Vlaanderen’ niet lekker. De makers ervan lijken schrik te hebben van hun eigen schaduw. Tot 1830 ging het nog, al werden ook toen al ettelijke Vlamingen en Vlaamse toestanden over het hoofd gezien. Eens België in het verhaal kwam, werd het alleen maar erger.
We wisten al dat men Jan Breydel vergeten was, keizer Karel en zelfs de slag bij Waterloo, wat al een eerste teken aan de wand leek om onze francofonen niet voor het hoofd te stoten. Van al onze wereldberoemde kunstschilders (We hadden, na de Italianen, de beste schilders van de wereld!), kregen alleen – als ik me niet vergis – de gebroeders Van Eyck een vermelding. Geen spoor van Memling, Rubens, Van Dijck en andere Brueghels. Allemaal schilders wier werken vandaag de dag nog steeds voor miljoenen dollars en euro’s verkocht worden.
Ook helemaal niets over de ‘Belgische’ schrijvers die toen in het Frans schreven en – op Simenon na – allemaal Vlamingen waren: De Ghelderode, Verhaeghe, Georges Roodenbach en zeker Gentenaar Maurice Maeterlinck, de enige Belg die ooit de Nobelprijs voor literatuur kreeg en waarvan een van zijn werken (‘Péleas et Melissande’) enkele keren tot een opera verwerkt werd door o.m. niemand minder dan Claude Debussy. Van het boek ‘Bruges-la- morte’ van Georges Roodenbach werd de opera ‘Die Totenstadt’ gemaakt door Wolfgang Korngold, die later een Oscar kreeg voor zijn muziekcarrière in de film, waarin hij het Leidmotiv introduceerde.
Over wie ook bijna geen woord werd vuil gemaakt was Willem I, die na de slag bij Waterloo de Nederlanden herenigde. Dat werd hem niet in dank afgenomen, omdat de katholieke, overwegend Franstalige burgerij geen protestantse vorst wou die een einde zou kunnen maken aan de verfransing van onderwijs en administratie. Dat diezelfde Willem I een vooruitstrevende economische politiek voerde, o.m. de Generale Maatschappij oprichtte én de Gentse haven creëerde door de aanleg van het kanaal Gent-Terneuzen, deed er niets toe.
Kortom, allemaal mensen die, veel meer dan vadertje Anseele, een vermelding waard waren, maar waarschijnlijk niet de ‘juiste’ politieke overtuiging hadden,
We kunnen alleen maar hopen dat de laatste twee afleveringen van het Verhaal van Vlaanderen geen verder Verhaal van België wordt. Anders zullen we dichter Anton Van Duinkerken moeten gelijk geven, toen die ooit schreef dat ‘Het Vlaamse volk het enige ter wereld is, dat altijd een grote toekomst zal hebben in het verleden’.
Zoals enkele lezers al eerder gevreesd hadden, is Het Verhaal van Vlaanderen stilaan Het Verhaal van België aan het worden. Wat Tom Waes ons zondagavond in zijn achtste aflevering liet zien, ging in de eerste plaats over België, niet over Vlaanderen. Het officiële België moest francofoon zijn en dat gold in de eerste plaats voor wie de staat en de nieuwe industrieën beheerde. Het zou duren tot rond 1890 vóór het Nederlands als officiële taal werd erkend en dit ondanks het feit dat de Vlamingen steeds de meerderheid van het land uitmaakten. De generatie van mijn ouders kon het middelbaar alleen in het Frans doen en mocht zelfs op de speelplaats – in Vlaanderen, nota bene - geen Vlaams spreken. Dat onze Nederlandse taal in Vlaanderen niet verdween, kwam omdat het Belgische establishment vergat ook het lager onderwijs te verfransen. De toen ook al hardwerkende Vlamingen mochten zich niet alleen uitsloven in de nieuwe industrieën (wat in de aflevering verteld werd), maar ook in de Waalse mijnen (wat niét verteld werd). En waar waren Guido Gezelle, en Albrecht Roodenbach met zijn Blauwvoet, de Vlaams-katholieke studentenbeweging? Niet socialistisch genoeg?
Ook wat ‘Onze Kongo’ betreft, was het al Frans wat daar de klok sloeg, zeker onder het bewind van Leopold II die Kongo als zijn persoonlijk bezit beschouwde. De meeste wreedheden die er hebben plaats gevonden, waren uit de eerste periode van de rubberoogsten. Toen de Belgische Staat het Afrikaanse land van Leopold II overnam, was het daar nog niet meteen een hemel op aarde, verre van zelfs, maar wel iets menselijker. Maar Vlaanderen had daar weinig of niets mee te maken. Men moet ons daarvoor geen schuldgevoel aanpraten, want ook daarna werd Kongo bijna uitsluitend bestuurd vanuit francofoon België. De Vlamingen waren er alleen welkom als missionarissen en om straks misschien de rekening te betalen, maar speelden geen rol van betekenis in de kolonisatie. ‘Flamand’ was er zelfs een scheldwoord...
‘Wij zullen moeten bewijzen dat wat we zelf doen, beter doen’, zei Gaston Geens, de allereerste Vlaamse minister-president, toen nog ‘voorzitter’ genoemd. De huidige Vlaamse regering schijnt dat vergeten te zijn, reden waarom ik ze al een tijdje de ‘regering Pasbon’ noem.
Dat die deelregering het niet goed zou doen, stond in de sterren geschreven, toen ze werd samengesteld uit drie partijen, waarvan er twee ook deel uitmaakten van de federale Belgische regering. Het lijkt er nu ook steeds meer op dat ze niets serieus geregeld krijgt.
Het laatste voorbeeld is het stikstofakkoord, dat men er in elk geval wou hebben vóٕór de Krokusvakantie. Niet dus, zelfs niet nadat Pasbon er de drie partijvoorzitters – die het Vlaams regeerakkoord onderhandeld hadden - had bijgehaald.
De Vlaamse regering slaagt er maar niet in het verschil te maken met de federale, die – nota bene – uit 7 partijen bestaat, meer dan het dubbele. Met partijen die zowel in de ene als in de andere regering zitten en andere in de oppositie zal men nooit iets fatsoenlijk opgelost krijgen. Tijd om ook daar iets aan te veranderen bij de verkiezingen van volgend jaar.
In een interview in ’t Pallieterke van 16 dezer, laat Jean-Marie Dedecker zich ontvallen dat hij een hekel heeft aan de huidige Belgische politiek, die hij een politiek van idioten vindt. Als voorbeeld geeft hij de Groenen, die eerst een kernuitstap willen, om daarna miljarden op tafel te leggen om de bestaande kerncentrales open te houden. Hij vindt het, om het met zijn eigen woorden te zeggen: ‘redeloos, reddeloos en radeloos’. Zo erg, dat hij bijna goesting krijgt om weer een eigen politieke partij op te richten. Dat laatste is m.i. geen goed idee. Ik betwijfel niet dat ‘Deckerken’ - en misschien wel enkele van zijn partijgenoten - zou verkozen worden, maar het zou leiden tot een nog grotere politieke versnippering dan degene die we al nu kennen. Hij – en anderen zoals bv Dries Van Langenhove – kunnen m.i. best blijven meedraaien als onafhankelijken binnen de Vlaamsnationale partijen, maar een eigen partij zou de Vlaamse Zaak alleen maar bemoeilijken.
Wat we straks nodig hebben, is meer Vlaamse eendracht, meer samenwerking, zoals Pieter Deconinck het stelde in 1302. Toen konden de Vlamingen alleen winnen omdat ze samenwerkten. ‘Weg de Lachaerts, weg de lauwaards’, om het ‘Lied der Vlaamse Zonen’ te parafrazeren.
Bovenstaand riedeltje uit de jaren stilletjes blijft redelijk seksistisch, maar bevat toch een grond van waarheid, in de politiek althans. Nadat de zeer succesvolle vrouwelijke premier van Nieuw-Zeeland er de brui aan gegeven had omdat ze zei het niet meer aan te kunnen, heeft de eveneens succesvolle première van Schotland hetzelfde gedaan om dezelfde reden. We maakten het bij ons ook mee – zij het op een ander niveau – met Meryame Kitir.
Men kan er alleen maar zijn petje voor afnemen dat deze dames beseften dat ze op een gegeven ogenblik boven hun competentieniveau zaten (het fameuze ‘Peter Principe’) en besloten dat er in het leven nog iets anders is dan alleen maar politiek. Mannen van middelbare leeftijd, die boven dat niveau zitten, zullen in de politiek niet zo snel afhaken. Die blijven maar aanmodderen, tot ze bij een volgende verkiezing eruit gestemd worden. In de democratische landen althans, wel te verstaan. In totalitaire staten blijft het voor hen een ‘Win for live’.
---
In de marge van bovenstaande, nog dit: Giorgia Meloni blijft het wél goed doen in Italië. Bij recente regionale verkiezingen won ‘Fratelli d’ Italia’, haar uiterst rechtse partij, de verkiezingen in Lombardije (Milaan) en Lazio (Rome), zowat de belangrijkste regio’s van het land. In Lazio onttroonde zij een centrumlinkse coalitie die er 10 jaar aan de macht was.
Bij de aardbevingen in Turkije vraagt menigeen zich af waar dat Turkse leger bleef. Dat zou nl het grootste van de NAVO zijn na het Amerikaanse en heeft steeds een traditie gehad van in te grijpen als het in Turkije fout leek te gaan. Wel, dat Turks leger is ook niet meer wat het geweest is. Sinds de mislukte staatsgreep van 2016, die ze zelf zou gepland hebben – maar ook Erdogan zou dat kunnen gedaan hebben - zijn de gelederen er door diezelfde Erdogan grondig gezuiverd. Honderden vonden er de dood, 77.000 werden er gearresteerd, 125.000 verloren hun job in de ambtenarij en het onderwijs en 24.000 werden uit het leger ontslagen. De oppositie werd zo goed als monddood gemaakt en Erdogan heeft voor drie maanden de noodtoestand uitgeroepen. Zijn volgende slachtoffers worden waarschijnlijk de bouwpromotoren die niet verantwoordelijk zijn voor de aardbevingen zelf, maar waarschijnlijk wel voor de desastreuze gevolgen voor de bewoners. Als dat zo blijkt, zijn echter niet alleen zij, maar ook de instanties die de bouwtoelatingen gaven verantwoordelijk en dan komen we weer terecht bij Erdogan en zijn partij. En zo’n land als Turkije zou lid van de E.U. kunnen worden?
