De mogelijke totstandkoming van een centrumrechtse federale regering heeft tot nu al gezorgd voor heel wat nieuw ‘Wetstraatees’. Denk maar aan ‘kamikazeregering’, ‘Zweedse coalitie’, ‘Ikea coalitie’,’herstelregering’ en ‘participatiesamenleving’. Volgens Jan Callebaut, neen niet die van de chocolade, maar een internationaal gewaardeerd marktonderzoeker, die o.m. al ‘fluisteraar’ gespeeld heeft voor Leterme én Kris Peeters, moet de federale ploeg Peeters I in eerste instantie een ‘ontstoppingsregering’ worden. Een soort politieke ‘Destop turbo’ als het ware. Daarmee bedoelt hij dat er in de eerste plaats moet gezocht worden waar het in dit land écht vastgelopen is en waarvoor dan ook eerst een oplossing moet gevonden worden. De man zal wel gelijk hebben, maar tegelijkertijd zal ook hij wel weten dat er nog weinig is dat in dit land wél werkt op een normale manier. Hét probleem hier is, dat er nooit wetten zijn afgeschaft, ook geen slechte wetten. Ze werden altijd ‘aangepast’, ingewikkelder gemaakt via de nodige uitzonderingen en achterpoortjes, met in het achterhoofd ‘if you can’t convince them, confuse them’. Iets wat tot op de dag van vandaag aardig gelukt is. Als er een centrumrechtse regering komt, zal die daarmee komaf moeten maken. Een manier om dat te doen, is meteen erin te vliegen en niet verder te gaan met knippen en plakken, met pamperen en nat houden. M.a.w. met e.o.a. schoktherapie. Zoiets doet men best aan het begin van een legislatuur, zodat men op het einde ervan (als dat ooit zou lukken) met eventuele cadeautjes kan afkomen die ervoor zullen moeten zorgen dat de meerderheidspartijen de volgende verkiezingen kunnen overleven. Er zal werk genoeg zijn.
Om te beginnen de begroting, waarvoor in totaal – tot nu toe – zo’n 17 miljard euro extra zal moeten gevonden worden, waarvan 1 tot 2 miljard reeds dit jaar en 5 miljard voor 2015. Dit gaat hoe dan ook pijn doen. Of men nu de index bevriest (de zgz ‘Moesennorm’), een indexsprong uitvoert (hem één of meerdere keren niét verhoogt als de drempel overschreden wordt), het brugpensioen verder wordt opgetrokken (tot uiteindelijk 65 jaar, de wettelijke datum), de BTW op allerlei producten verhoogt (de belasting verleggen van de arbeid naar de consumptie), iemand zal er altijd extra voor moeten betalen of ervan moeten afzien. Hoeveel dat allemaal gaat worden weten we in het beste geval vanaf 18 augustus, de week na het verlengde weekeinde van O.L.V. hemelvaart. Alhoewel…
Ondanks het feit dat er op dit ogenblik nog helemaal geen definitieve cijfers over zijn, is er toch al iemand die zegt ze te kennen. In het Tv-journaal van gisteren op VTM kwam John Crombez (SP.a) dat vertellen. Hij had het allemaal al uitgerekend. Het kabinet van Geert Burger wenste er zelfs niet op te reageren. Crombez zit nl in pole position om in september meer dan waarschijnlijk Tobback Jr op te volgen als voorzitter van zijn partij, die er vroeger mee voor gezorgd heeft dat het land nu in de penarie zit. Vraag is maar wat voor effect zo’n commentaar heeft in volle komkommer- en festivaltijd. Bitter weinig vrees ik.
Als je ziet wat er tegenwoordig allemaal gebeurt in onze wereld, is dat niet om bepaald vrolijk van te worden. We mogen dan hier nog klagen over de gevolgen van de crisis, de staatsschuld en de politieke impasse, het is klein bier in vergelijking met de vele brandhaarden elders.
- Wat er zich al een jaartje afspeelt in Oekraïne beginnen we nu ook hier te voelen, voorlopig gelukkig alleen op economisch gebied. Toch zijn er enkele opportuniteiten. Daar waar bv de fruitoogsten dit jaar hier overvloedig zijn (ik heb bij mij ook een grote perenboom waarvan al drie takken zijn afgeknakt door het gewicht van de vruchten), zijn die in het zuiden van Europa een stuk minder. In Turkije spreekt men zelfs van een kwart minder. Misschien kunnen onze fruittelers daar hun producten voortaan kwijt en hebben ze straks tsaartje Putin niet meer zo erg nodig.
- In datzelfde Turkije zijn er morgen, zondag presidentsverkiezingen, waarbij huidig premier Erdogan de gedoodverfde winnaar is. Dat is tegelijk goed en slecht nieuws. Het slechte nieuws is dat dat land waarschijnlijk nog meer de islamistische toer opgaat. Het goede is dat net daardoor de kans dat Turkije ooit lid wordt van de E.U., gevoelig kleiner wordt. Erdogan zou best op zijn tellen letten, want zowat het hele Middenoosten staat in vuur en vlam en dan praten we over zijn buurlanden.
- Nu Obama eindelijk beslist heeft iets te gaan doen tegen de oprukkende IS(IS)-benden in Syrië en Irak, zouden de krijgskansen daar wel eens kunnen keren. Dat fanatiek en wreed zootje ongeregeld, dat zich van mensenrechten geen bal aantrekt, is het zoveelste product van een godsdienst die zich ‘verdraagzaam’ durft noemen. IS(IS) is trouwens geen uitzondering, er zijn ook nog Boko Haran, de Taliban, Al Shabaab e.a. die weerloze medemensen gruwelijk vermoorden, verjagen en/of uitpersen en dat allemaal in de naam van Allah. Het nieuwe regime in Egypte mag dan op weinig steun van het Westen rekenen, het blijft nog te verkiezen boven enig ander moslim alternatief. Persoonlijk vind ik nog het beste nieuws uit die regio dat men er zinnens is een tweede Suezkanaal te graven, parallel naast het oude. Dat zou straks niet alleen voor meer verkeer en handel kunnen zorgen, maar in de arme, dichtbevolkte regio ook voor werkgelegenheid voor duizenden mensen en dit gedurende zo’n vijf jaar. Meer welvaart is nog altijd de beste remedie tegen opstanden en onrust.
- De zoveelste uitbraak van de Ebola ziekte is natuurlijk andere koek. Je zult het maar meemaken: een ziekte waartegen men geen remedies heeft. Evenals Aids is Ebola afkomstig uit ‘onze Kongo’, waar het echter gemakkelijker onder controle te houden was omdat het daar meestal onstaat in afgelegen oerwouddorpjes. Ebola is trouwens de naam van een zijrivier van de Kongo stroom.
- En dan is er Gaza, waar we niet de eerste en ook niet de laatste opstand meemaken. Het is daar kop tegen kei en mede daarom een zaak die nooit gewonnen kan worden door een van beide partijen. We kunnen er hier veel over zeggen en schrijven, maar het zal daar ter plaatse niets oplossen. Ergerlijk is wel dat een Abu Jaja in De Standaard een wekelijkse column mag neerschrijven, waarin hij zegt mede de raketten van Hamas te financieren. Als dat waar is en er vanwege de krant geen reactie op komt, is deze mede verantwoordelijk. Als hoofdreden, waarom ik dit jaar mijn abonnement op De Standaard had opgezegd (ik noemde het ‘de druppel die de emmer deed overlopen’), gaf ik net die column op van iemand die onwettig Belg was kunnen worden door een schijnhuwelijk.
Tenslotte is bovenstaande niet zomaar een ver-van-mijn-bed show, want als gevolg van al die miserie komt een steeds groter wordende mensenmassa naar Europa afgezakt, al dan niet via mensenhandelaars en blijft het hier dweilen met de immigratiekraan open.
De pensioenen zijn niet de enige materie waaruit blijkt dat er in dit land het laatste decennium niets serieus is opgelost. Neem nu het voornemen van het formateursduo om misschien toch nog een tijdje langer door te gaan met de kerncentrales. Sinds Paarsgroen besliste ze te gaan sluiten vanaf 2015 en er tien jaar later helemaal mee op te houden, is er natuurlijk e.e.a. gebeurd. Dat hele verhaal ga ik niet opnieuw doen. Wat wel interessant is, is te weten wat er niét gebeurd is.
Kerncentrales sluiten is één ding. De niet meer opgewekte stroom zal dan wel van elders moeten komen en dat is bij ons hier letterlijk te nemen: uit het buitenland. Hem vervangen door duurzame, groene stroom is nog altijd een toekomstbeeld. Wat ervan verwezenlijkt is, werkt maar heeft onnoemelijk veel geld gekost, is nog steeds niet voldoende en hangt af van de grillen van het weer. Daarbij is de hele wetgeving zo ondoorzichtelijk – zeg maar Belgisch – geworden, dat men het bos niet meer ziet door de bomen. De centrales op biomassa lijken geen toekomst meer te hebben omdat ze de kostprijs van het hout de hoogte hebben ingejaagd. De zonnepanelen hebben al minstens een drietal diverse soorten subsidies, voor zover ze die nog krijgen. Een serieuze controle op de aansluitingen is er nog steeds niet. De gascentrales, die o.m. Watheletje als reserve achter de hand wilde houden, blijken niet rendabel te zijn en zullen ook weer eens gesubsidieerd moeten worden om voorlopig niets te doen. Het resultaat is, zoals ik in deze rubriek al eens meer geschreven heb, dat de verbruiker zich aan die groene stroom blauw zal betalen.
Vrij recentelijk is er het aanbod gekomen van Nederland om de stroomlijnen van twee van hun centrales uit de grensstreek door te trekken naar België, wat goedkoper zou zijn dan hier zelf een nieuwe centrale te moeten bouwen. Nadeel is echter dat, bij een onverwacht strenge winter, men die stroom ook bij onze noorderburen nodig zou kunnen hebben en áls ze die dan nog zouden kunnen leveren, het tegen een ‘aangepaste prijs’ zal zijn. Als men trouwens op het aanbod van de Nederlanders wil ingaan, mag daarmee niet teveel tijd meer verloren gaan. Over drie maanden kan het reeds winteren…
Tenslotte is er de mogelijkheid om een spiksplinternieuwe kerncentrale van het nieuwste type te bouwen. Nadeel daarvan is dat ze peperduur zijn wat voor een berooid land als België momenteel niet aan de orde is en dat er in de landen waar ze er mee bezig zijn, er zoveel vertragingen en kostoverschrijdingen zijn, dat men er best helemaal niet mee begint.
Kortom, ook in deze materie zal de nieuwe federale regering de lasten van het verzuim en het knip- en plakwerk van zijn voorgangers er moeten bijnemen. De kritiek, die ze er gegarandeerd op zal krijgen, is echter gemakkelijk terug te voeren naar de echte verantwoordelijken die het vroeger hebben laten afweten. in de eerste plaats Paarsgroen, die ermee begonnen is en de opvolgers die de kerncentrales alleen maar beschouwd hebben als melkkoeien die de staatskas mee spijsden. Nu Doel 3 en Tihange 2 voorlopig stil liggen en misschien niet heropgestart worden, terwijl Doel 1 in maart volgend jaar al zou moeten gesloten worden, iets wat in ‘blessuretijd’ zo maar niet kan worden teruggedraaid, dreigt de nieuwe federale regering aardig wat geld mis te zullen lopen en het land een black-out. Komt daar nu ook het stilleggen van Doel 4 bij, waar men zelfs vreest dat er sabotage in het spel zou zijn. Wat moet men daarvan denken?
Bijna 1,9 miljoen Belgen kregen vorig jaar een pensioen uitgekeerd. Dat is een record en daarbij zijn niet eens de ambtenaren geteld, die een afzonderlijke pensioenkas hebben, noch de ± 10% landgenoten die het geluk hebben een pensioen te krijgen uit het buitenland dat bijna altijd hoger ligt*. Zopas is nog bekend geraakt dat het gisteren in dit land ‘tax liberation day’ was, de dag waarop werknemers niet langer dit jaar voor de overheid moeten werken maar eindelijk voor zichzelf. In dat Europees klassement staan wij daarmee op de allerlaatste, 27ste plaats, terwijl bv Denemarken, waar de belastingen ook hoog zijn, bij de eerste tien gerangschikt staat. Die tax liberation day kwam hier trouwens dit jaar drie dagen later dan vorig jaar, wat betekent dat de belastingsdruk hier nóg gestegen is. In het Europees klassement van de pensioenen staat dit land trouwens eveneens helemaal onderaan. Dat alles met dank aan de regering Di Rupo die het allemaal zo goed geregeld had
De nieuwe centrumrechtse federale regering, als die er al komt, moét breken met de traditie van het knip en plakwerk, zoals ik gisteren al schreef. Neem nu bv die pensioenen. Daar is een schuchter begin van aanpassing gebeurd onder Quicky, maar verre van genoeg. Dat het op pensioen gaan van de babyboomers de pensioenlasten fors de hoogte in zou drijven, wist men meer dan 10 jaar geleden al. Reeds in 2002 voorspelde een studiecommissie dat de factuur hoog zou worden. De toen door die commissie voor 2030 geschatte kosten werden al bereikt in 2012. Het feit dat rond diezelfde tijd, tijdens Paarsgroen, Vande Lala uitpakte met zijn zilverfonds, waar later helemaal niks van in huis gekomen is, bewijst wel dat de geleerde professor toen ook reeds wist wat er stond te gebeuren, maar hij noch zijn partij deden er iets aan, niettegenstaande de socialisten 18 jaar aan één stuk de minister van Pensioenen mochten leveren. Zonder ingrijpende structurele ingrepen zullen in dit land tegen 2040 de pensioenen 15% uitmaken van het bbp, waar dat nu al 10,6 is. Terwijl het fenomeen in de ons omliggende landen al járen geleden onderkend en aangepakt werd, moet hier nog altijd uitgemaakt worden waar dat extra geld vandaan zal komen…
* In het Tv-journaal van de VRT werd zoiets voorgesteld als een ‘exotisch pensioen’. Ge moet er maar opkomen!
Iedereen herinnert zich nog wel de uitspraak van toenmalig CEO van Belgacom, Didier Bellens, toen hij zei dat Di Rupo bij hem aan de telefoon hing om te weten, wanneer hij ‘zijn’ Belgacom dividenden kon krijgen. ‘Net zoals een klein kind dat iets verwacht van Sinterklaas’, zei Bellens. Die uitspraak was de druppel die de emmer bij Belgacom liet overlopen en ermee voor zorgde dat Bellens er kon opstappen.
De volgende federale premier mag dan straks misschien ook al eens aan de telefoon hangen met Bellens’ opvolgster, Dominique Leroy, de kans dat hij daar nog zoveel dividenden zal loskrijgen als de vorige jaren, is zeer klein. Leroy heeft al gezegd dat Belgacom meer aandacht zal moeten hebben voor het in stand houden van zijn marktpositie – zeg maar investeringen - dan voor de uitbetalingen aan aandeelhouders, de Belgische staat inbegrepen. Zij staat trouwens niet alleen met die uitleg. Ook de Nationale Loterij en zelfs de Nationale Bank (NBB) hebben al laten weten dat de staat in de toekomst op maar een deel van de tot dusver uitgekeerde geldsommen moet rekenen. Volgens het monitoringcomité zou dat voor de begroting van 2015 zelfs een totale minwaarde van 400 miljoen euro kunnen betekenen. Samen met de stagnering van de Belgische economie, die de Belgische staat voor 2015 ook nog eens 600 miljoen extra zou kunnen kosten (mijn blog van 2 dezer, ‘Trio in Laken’), betekent dat al een minder inkomst van één miljard euro. Dat terwijl er voor 2015 nog zo’n dikke vijf miljard extra zal moeten worden gevonden als eerste schijf voor de ± 17 miljard tot 2019.
Dat monitoringcomitè van leidende ambtenaren, dat mikt op 17 miljard, heeft in eerste plaats te maken met het ministerie van Financiën en de NBB, terwijl het Planbureau, dat in het verleden al meermaals zijn planning heeft moeten bijstellen en op minder miljarden rekent, eerder tot de vriendenkring van Vande Lala behoort. Vandaar het verschil. Daar denkt men blijkbaar alles nog steeds te kunnen oplossen met knip en plakwerk, zoals dat onder Di Rupo het geval was. In antwoord op De Wever’s verklaring, dat de nieuwe federale regering de vuile was van de vorige moet doen, wist Di Rupo te vertellen dat zijn regering 21 miljard had bespaard op een halve legislatuur. Daar is iets van, alleen zegt hij er niet bij dat er geen enkele structurele besparing bij was en dat al zijn begrotingen aan elkaar hingen met spuug en plaktouw.
Het formateursduo Peeters-Michel is bij Flup geweest. Zij dronken een glas, loosden een plas en lieten alles zoals het was. In mensentaal: ze krijgen weer enkele weken respijt en zullen elkaar waarschijnlijk in de tweede helft van deze maand weer ontmoeten om verder te doen met wat ze bezig zijn, nl de moeilijke vorming van een centrumrechtse federale regering.
Enige valse noot in het formateursoverleg was dat een van Peeters’ zgz ‘sherpa’s’, een zekere Benjamin Dalle, in de weekeindeditie van uitgerekend De Morgen was gaan vertellen dat er nieuwe belastingen nodig zullen zijn om alles te verwezenlijken wat de zgn ‘Zweedse coalitie’ zinnens is te doen, plus daarbij nog te zorgen dat men het geld voor de ± 17 miljard extra kosten tegen 2019 zal kunnen vinden. Kris Peeters was alles behalve opgezet met de uitlatingen van de jonge knaap, 25 dacht ik, die blijkbaar grotere ambities heeft dan alleen maar raadgever te mogen blijven spelen.
Benjamin Dalle komt uit Damme, maar is zeker geen familie van Lamme Goedzak. In zijn Erasmusjaar in Parijs kreeg hij daar de eerste prijs voor beste buitenlandse student. Via een studiebeurs belandde hij een jaar in New York en daarna in Genève als stagiair bij het Commissariaat voor de Vluchtelingen. Daarna begon hij een advocatenpraktijk in Brussel, waar hij meteen ook in de politiek duikelde en zomaar raadgever van drie CD&V vice-ministers mocht spelen. Hij werd zelfs kabinetschef van Servais Verherstraeten, secretaris voor staatshervorming en mocht daarna de CD&V-lijst voor Brussel aanvoeren. Op die lijst werd wel niemand verkozen, ook Dalle niet en dat kwam grotendeels als gevolg van diezelfde staatshervorming, waarmee hij was bezig geweest! Hij hielp ook Wouter Beke bij de vorming van de Vlaamse regering en zit nu dus mee aan tafel bij de besprekingen voor de kamikazeregering (dixit Benoît Lutgen). Of Dalle uit Beke’s ‘high potentials’ van het Innesto kweekprogramma komt, heb ik niet kunnen achterhalen. Hij lijkt eerder een ongeleid projectiel, type Quicky in zijn apenjaren. Alleen is hij, in tegenstelling tot de huidige burgemeester van Kortrijk, wel iets sneller getrouwd en reeds vader. Zijn vrouw heet Maïté en dat lijkt me niet erg Vlaams, ook al omdat ik er niets anders over vinden kan.
Kortom, CD&V zit opgescheept met een nieuw fenomeen, waarbij het nog afwachten is hoe die gaat evolueren en hoe lang hij nog bij de tsjeven zal blijven. Zijn interview bij de rode De Morgen doet vermoeden dat hij nog wel eens meer uit de biecht zal durven klappen als hem dat goed zou uitkomen. Als ik Kris Peeters was zou ik er niet gerust in zijn…
Toen er voor de eerste keer sprake was van moeilijkheden met Rusland over de Krim en Russisch sprekend Oekraïne en er door het Westen meteen met sancties gedreigd werd, was er enige bezorgdheid over het feit dat de rest van Europa enorm veel gas uit Rusland afnam en dat de kans bestond dat er daaromtrent moeilijkheden zouden rijzen. Dat zou echter, zei men, weinig of geen invloed hebben op België, dat zo goed als geen gas van Rusland afneemt.
Dat klopt. Alleen blijkt nu dat dit land wel 45% van zijn ruwe olie uit Rusland haalt (dat is 10% boven het Europese gemiddelde) en dat Rusland op dat gebied de grootste leverancier hier is. De Antwerpse raffinaderijen en petrochemie draaien steeds meer op Russische olie, meer bepaald op nafta*, wat een soort ruwe olie is, waarvan men niet alleen brandstoffen, maar ook plastics maakt. Het is nog maar eens duidelijk dat het nooit slim is alle eieren in één mandje te leggen. Als het daar in Oekraïne slecht zou aflopen, riskeert de hele petrochemische industrie van Antwerpen (én Rotterdam) daarvan grote schade op te lopen. Zeker als we de Amerikaanse politiek achterna blijven lopen. Voor Amerika is Oekraïne een ver-van-mijn-bed show, voor West Europa maakt het deel uit van de continentale politiek. Verhofstadt mag dan in Kiev al gaan vertellen zijn dat Europa als één man achter de Oekraïners staat, in werkelijkheid hebben wij met dat land weinig echte banden en mogen we al blij zijn dat de E.U. de eigen armoezaaiers, zoals Roemenië en Bulgarije, voorthelpt voordat het nog meer van dat binnen haalt.
* De Italianen spreken in hun omgangstaal van ‘nafta’ als zij het over dieselolie hebben, net zoals bij ons sommige mensen hier nog ‘naft’ zeggen tegen benzine. Bij het begin van het naoorlogse toerisme kwamen sommige landgenoten daarmee in Italië wel eens in de problemen als ze bij het bediend tanken diesel kregen toen ze dachten met benzine te doen te hebben.
