De term Oost-Europese oligarch of Russische oligarch wordt gebruikt voor zakenlieden uit de voormalige Sovjet-Unie die veel politieke macht verwierven tijdens de periode waarin dit land overging van communisme naar kapitalisme en uit elkaar viel. Hét schoolvoorbeeld van deze praktijken vindt men terug bij Gazprom, het Russisch gasbedrijf dat ontstond onder Gorbatsjov die de Russische ministeries van gas en olie liet fusioneren in 1989. De bedoeling was dat Gazprom de motor werd van zijn hervormingen.

   Al snel werd duidelijk dat de privatisering van Russische staatsbedrijven in 1992 uitdraaide op een persoonlijke verrijking van de leidinggevenden, meestal vriendjes van het regime. Na zijn eerste verkiezing tot president van Rusland was een der eerste besluiten van Poetin de bestaande leiding van Gazprom en andere staatsbedrijven te vervangen door hondstrouwe medewerkers, meestal afkomstig uit Sint-Petersburg, zoals hijzelf. De eerste nieuwe voorzitter van Gazprom onder Poetin werd Dmitri Medvedev, die later met Poetin één keer haasje-over zou spelen als president. Later hoefde dat niet meer, omdat Poetin ondertussen zo goed president voor het leven is geworden.

   Anders Aslund, een voormalig Zweeds diplomaat schreef daarover het boek: ‘Russia’s crony capitalism’(‘Ruslands vriendjeskapitalisme’), waarin hij schatte dat Poetins vrienden sinds 2004 jaarlijks 10 tot 15 miljard dollar uit Gazprom ‘wegpompten’, om het met de gepaste termen te zeggen. Ze kochten er in Rusland Tv-stations en kranten mee, die allemaal trouwe verdedigers van Poetin werden en in het buitenland luxejachten, vastgoed (vooral in Londen en New York) en voetbalclubs. Wie niet in de pas liep, zoals bv Michail Chodorkovski, eigenaar geworden van het oliebedrijf Yukos, ging voor jaren achter de tralies, en verspeelde zijn Yukos aan bedrijven die onder controle van Poetin-gezinden stonden.

   “L’état, c’est moi”(“de staat ben ik”) is een bekende uitspraak van Lodewijk XIV. Volgens sommigen zou de Franse ‘zonnekoning’ deze uitdrukking hebben gebruikt, toen een rechter in zijn tegenwoordigheid de woorden koning én staat uitsprak. Ze is (voorlopig?) naadloos toepasbaar op de eenzame man aan zijn lange Kremlintafel.

---

   En dan nog dit: Ik kreeg vandaag 450 mailtjes in mijn Inbox, waarvan het grootste deel met ‘delivery status failure’ en ook een deel spam waarin gezegd werd dat ‘my payment had been posted’. Gelukkig heeft deze brave man tijd zat en ik heb ze er allemaal uit gekregen (750 keer klikken!)...

   Bovenstaande is de reden wxaarom ik mijn blog een dag vroeger post.