Bij De Standaard van het weekeinde (ik koop die alleen in het weekeinde) zat een overzicht van 2020 en daarbij een interview met André Alen, voorzitter van het Grondwettelijk Hof en mede-architect van de Belgische federale staatsstructuur. De man ging dit jaar met pensioen en – zoals dat wel meer gebeurt – praat hij voor het eerst sinds decennia eens vrijuit.
André Alen is niet de eerste de beste. Zijn carrière bereikte een eerste hoogtepunt als kabinetschef van Jean-Luc Dehaene, toen die nog minister van Institutionele Hervormingen was en daarna van eerste minister Wilfried Martens. In die functies bepaalde hij mee de staatshervormingen die dit land federaal zouden maken. Maar ook hij is – als voorzitter van het Grondwettelijk Hof a.u.b. - tot de conclusie gekomen dat de Belgische constructie wankelt. Volgens hem vindt niemand zich nog terug in de Brusselse instellingen, die institutioneel en financieel op hun limiet zitten. Een oplossing zou zijn op te houden met de gemeenschappen en gewesten en over te stappen naar de vier deelstaten: Vlaanderen, Wallonië, Brussel en de Oostkantons. Als uitgangspunt zouden alle bevoegdheden bij die deelstaten komen te liggen, met een lijst van uitzonderingen, die dan wel in de Grondwet dienen opgenomen te worden, terwijl de lijst van federale materies zo kort mogelijk gehouden moet worden. Moeilijk moet dat niet zijn, het is in feite een uitvoering van het reeds bestaande artikel 35* van de huidige Grondwet. De federale regering die we nu hebben, heeft liefst twee ministers van Institutionele Hervormingen en – als Paarsgroen+ het zo lang uithoudt - hebben die nog vier jaar de tijd om iets dergelijks uit te werken.
Ook André Alen zegt verder dat men de Senaat best afschaft en dat men de weinige bevoegdheden die die nog heeft – de vertegenwoordiging van de deelstaten - best kan overhevelen naar de Kamer. Tenslotte vindt ook hij dat de Nederlandstaligen dan wel waarborgen moeten krijgen in de aparte Brusselse deelstaat, als die er ooit komt.
Zo hoort men het ook eens van iemand uit de machinekamer van de Belgische politiek, ook al hebben we daar enkele decennia op moeten wachten tot de man vrijuit kon spreken. Alen is trouwens geen uitzondering. Wie deze rubriek volgt, weet dat er, buiten de flaminganten, steeds meer bekende Belgen beseffen dat het in dit land zo niet verder kan en zijn hier reeds de revue gepasseerd met gelijkaardige verklaringen: Philippe Destatte (PS-studiedienst), advocaat Marc Uyttendaele (‘Monsieur Onkelinx’), Econoom Geert Noels en zelfs Paul Magnette (tijdens de Paarsgele besprekingen).
*Artikel 35 werd in 1994 in de Grondwet ingeschreven. Het artikel zegt dat de federale overheid enkel die bevoegdheden mag uitoefenen die haar uitdrukkelijk zijn toegewezen door de Grondwet en de gewone wetten. Alle andere, 'residuaire', bevoegdheden, worden dan automatisch aan de deelstaten toegewezen
|