Deze week loopt de finale van de koningin Elisabethwedstrijd voor piano. Die vindt elke vier jaar plaats en tussendoor is er ook een wedstrijd voor viool en een voor zang. De pianowedstrijd begon reeds vóór de tweede wereldoorlog en is dus meer dan 75 jaar oud. Hij is ondertussen niet alleen de oudste, maar ook de meest prestigieuze muziekwedstrijd ter wereld geworden. Liefhebbers van klassieke muziek kunnen daar best fier op zijn, al zitten er ook in deze materie een hoop wanklanken die aantonen hoe klein dit landje is, niet zozeer in oppervlakte maar in mentaliteit.
De vorige uitzendingen van de koningin Elisabethwedstrijd werden rechtstreeks uitgezonden door de RTBF. De VRT zond de finale avonden uit in uitgesteld relais, soms zelfs de dag erna, maar dat gaf toch elke klassieke muziekliefhebber de kans zijn keuze te doen. Daarvan blijft dit jaar niets over. Zowel VRT als la Deux zenden de finales uit in uitgesteld relais, van ± 23.00 uur tot ergens rond 2 uur 's nachts. Wie heeft daar nu de tijd voor om dat allemaal te volgen? Werkenden mensen en scholieren zeker niet. Zelfs voor gepensioneerden, oudere mensen dus, is het te laat om eerst rond 23.00 uur nog een deel commentaar te krijgen en documentaires te zien te krijgen, daarna eerst de sonates en dan pas het concert waarnaar iedereen uitkijkt. Tegen die tijd ligt 95% van de liefhebbers al lang te slapen.
Formula uno, voetbal, tennis en wielrennen worden wel rechtstreeks uitgezonden. Dagelijks. Zie je het al gebeuren dat men een match van de Champions League, die begint om 20.00 uur, in uitgesteld relais zou geven om 23.00 uur? En dan hebben we het nog niet gehad over de popmuziek, voor zover dat nog muziek te noemen is. Die kan ook blijkbaar de hele dag door. Maar om de twee jaar zes avonden een rechtstreeks verslag geven van een muziekwedstrijd die de wereld ons benijdt, dat kan er blijkbaar niet meer af.
De openbare omroep zou er voor iedereen moeten zijn, maar dat "iedereen" slaat blijkbaar niet op een toch grote groep van (meestal oudere) mensen die van echte muziek houden. Het enige dat de VRT op dat gebied geeft, is Klankenkoorts op zaterdagmiddag, om 12.00 uur, een uur waarop men ofwel gaat eten ofwel met wat anders bezig is. Dat Klankenkoorts is trouwens zelden interessant, meestal gaat het om opnamen van repetities of documentaires die men voor een appel en een ei heeft aangekocht of gehuurd. Ik kan me niet herinneren wanneer ik op de Vlaamse zenders nog een echt klassiek concert heb meegemaakt. En dan bedoel ik daarbij niet het concert dat men eenmaal per jaar uitzendt vanuit het koninklijk paleis. Dat wordt uitgezonden omdat het plaats vindt in dat paleis, niet o.w.v. het concert zelf. En dan is de VRT nog de enige die iéts uitzendt. De VTM heeft in heel haar geschiedenis tweemaal (2x!) een opera uitgezonden, de andere commerciële zenders - bij mijn weten - niets. Wij zijn thuis dan ook blij genoeg nog Arte te kunnen ontvangen (we hebben daar een speciaal toestel voor moeten plaatsen!), waar we regelmatig op klassieke muziek vergast worden. Verder zijn er de Nederlandse zenders en (soms) de BBC. Op alle, maar dan ook alle andere zenders, is het voor wat klassieke muziek betreft - toch een van de pijlers van onze Westerse cultuur - armoe troef.
Europa, waar de klassieke muziek ontstaan is en zijn hoogtepunten heeft beleefd, lijkt steeds meer af te glijden naar een nietszeggende, oppervlakkige cultuur waar iedereen die een micro kan vasthouden denkt dat hij daarmee de wereld kan veroveren. Dat zijn maar momentopnamen. De werken van de klassieke componisten gaan al honderden jaren mee en blijven mensen aanspreken en ontroeren. Dat onze beleidsverantwoordelijken dat niet schijnen te beseffen, pleit niet voor hun intellect.
|
