Er zijn dezer dagen verschillende bijeenkomsten aan de gang tussen het Westen en Rusland i.v.m. de spanningen in Oekraïne, waarbij steeds gesteld wordt dat het Westen, bij de val van de Sovjet Unie, beloofd had de NATO niet te zullen uitbreiden naar het vroegere Oostblok, maar dat NATO zelf die beloftes niet is nagekomen. Dat verhaal klopt niet helemaal.
Om te beginnen hebben inderdaad heel wat westerse leiders dat toen beloofd, maar die belofte kwam niet van de NATO zelf en – heel belangrijk – werd nooit officieel op schrift gezet, ‘geratificeerd’ zoals men dat noemt. Een internationaal conflict wordt beëindigd met een verdrag en dat is toen niet gebeurd. Waar wél bewijzen van zijn, is dat Gorbatsjov later in eigen land verweten werd van grote naïviteit omdat hij dat niet op papier had laten zetten, maar zijn opvolger Jeltsin miste ook de kans dat te doen toen er in 1997 een soort intentieverklaring kwam, een akkoord tussen NATO en Rusland, waarin ze afspraken met elkaar nauwer te zullen gaan werken, maar niet meer dan dat.
Om het probleem nu op te lossen zal er hoe dan ook met Poetin moeten gepraat worden. Die beweert ten onrechte dat zijn land door de NATO wordt bedreigd. NATO is een defensieve alliantie en kwam zelfs niet tussenbeide toen Rusland de Krim annexeerde en sindsdien de rebellen steunt in de Donbas. De vroegere Oostbloklanden weten maar al te goed wat het betekent onder een Russisch bewind te moeten leven en willen dat geen tweede keer meemaken. Wat ondertussen in Wit-Rusland en Kazachstan is gebeurd, versterkt nog hun wantrouwen t.o.v. het Rusland van Poetin. Zelfs buurlanden als Zweden en Finland denken er nu aan toe te treden tot de NATO. Zweden heeft zelfs een soort dienstplicht heringevoerd, zowel voor jongens als meisjes.
De oplossing is dat de vroegere Oostbloklanden, die nu zelfstandige staten zijn, zelf moeten kunnen beslissen wat zij willen doen en dat dit niet kan onder de bedreiging van een Russische troepenmacht aan de overkant van de grens.
*’The Great Game’ was de naam van het strategische conflict tussen het Britse en het Russische Rijk in Azië rond halfweg de 19de eeuw. De geschiedenis herhaalt zich.
|