|
Ik heb in deze rubriek al meer dan eens kritiek gehad op de automatische indexering die wij in dit land kennen en die bijna nergens anders nog bestaat. Men wil ons doen geloven dat we daardoor onze koopkracht vrijwaren. Dat is echter alleen op korte termijn, op lange termijn gaat onze koopkracht achteruit, juist o.w.v. die automatische index. Om het verhaal een beetje overzichtelijker te houden, hierbij het verhaal van hoe die index ontstond en hoe die verder evolueerde.
Midden de jaren 1960 besliste de Amerikaanse Centrale Bank om de geldkraan open te zetten en verhoogde ze tegelijkertijd de overheidsuitgaven, iets vergelijkbaar met wat ook nu gaande is. Aangezien de meeste munten aan de dollar gekoppeld waren, moesten andere landen dat beleid volgen. Dat leidde tot een hogere inflatie. De inflatieonzekerheid zorgde voor een probleem bij de loononderhandelingen. Dat leidde op zijn beurt tot het aanpassen van de lonen aan de inflatie. Bij de oliecrisis van de jaren 1970 leidde dat tot grote loonstijgingen met als gevolg ook grote prijsstijgingen waardoor de lonen opnieuw geïndexeerd dienden te worden. De rente werd verhoogd, wat dan weer zorgde voor een afkoeling van de economie, waarbij heel wat werknemers hun job verloren. Niemand werd daar beter van.
Tijdens de jaren 1980/90 hebben de meeste landen de automatische loonindex dan ook afgeschaft. Maar niet in België. Daardoor is er bij een open economie zoals de onze een competiviteitsverlies t.o.v. de andere landen, dat leidt tot banen- en omzetverlies. Om daaraan te verhelpen, werd bij ons in 1996 de loonnorm ingevoerd, waarbij erop gelet werd dat de lonen er niet abnormaal meer mochten stijgen t.o.v. de buurlanden. Het grote verschil met de buurlanden blijft, dat men daar sociaal overleg pleegt per sector en niet over het hele land zoals bij ons, waarbij ook sectoren die het niet goed doen dan hogere lonen moeten uitkeren en daardoor nog meer riskeren te verdwijnen. Dat werd een tijdje gecompenseerd door een hogere productiviteit t.o.v. in de eerste plaats de buurlanden, wat echter door de automatisering en digitalisering langzaam maar zeker wordt teniet gedaan. Het resultaat op langere termijn betekent dat dan ook een verlies aan koopkracht, juist het tegenovergestelde van wat de vakbonden zeggen met die automatische index te willen bereiken.
Oef!
|
