TIENEN DRAAIT ROND Tienen - Tintelende stad -
Suikerstad -mijn stad -
01-03-2010
De Zwarte Zee
Hoe de Zwarte Zee een dode zee werd
In de Zwarte Zee stikte het van de vissen. Maar vervuiling en een vies kwalletje genaamd Mnemiopsis leidyi hebben daar in recordtempo verandering in gebracht. Een lot dat ook andere zeeën beschoren lijkt.
De Zwarte Zee is een speciaal geval. De naam 'zee' nog niet lang waardig bijvoorbeeld, want tot het einde van de laatste ijstijd was het een reusachtig zoetwatermeer. Toen na het Weichselien - van 116.000 tot 11.500 jaar geleden - de zeespiegel weer steeg, kwam er een moment dat de Middellandse Zee en de Zwarte Zee met elkaar werden verbonden. Over hoe dat gebeurde, maken geologen nog altijd ruzie, maar langer dan 10.000 jaar geleden was het niet. Zoet versus zout water Mede daardoor is de zee ook qua design een buitenbeetje. Ze ligt ingeklemd tussen Europa en Klein-Azië, en grenst aan Turkije, Bulgarije, Roemenië, Oekraïne, Rusland en Georgië. Het diepste punt is 2.210 meter. De oppervlakte bedraagt 422.000 km². De Zwarte Zee wordt gevoed door vijf grote rivieren: de Donau, de Dnjepr, de Dnjestr, de Don en de Koeban. Zij zorgen voor de enorme hoeveelheid zoet water. Langs de Bosporus komt dan weer erg zout water binnen. De zee die zichzelf een beetje vergiftigt Dat verschil zorgt ervoor dat de Zwarte Zee twee gezichten heeft: door het hogere soortelijk gewicht verspreidt het zoute dieptewater uit de Middellandse Zee zich over de gehele bodem van de Zwarte Zee. Van menging met het oppervlaktewater is vrijwel geen sprake. Daarom wordt er ook amper zuurstof toegevoerd aan de diepere lagen. Beneden de 150 meter diepte is de Zwarte Zee een dode zee. Daarboven was het een erg gezonde zee, met veel vissen. Dat versterkte het effect, want dode organische materie uit de bovenlaag zinkt in grote hoeveelheden naar de diepte, waar het door anaerobe bacteriën slechts gedeeltelijk wordt afgebroken. Daar komt waterstofsulfide bij vrij, dat de diepere waterlagen vergiftigt. Maar, zoals gezegd, in de bovenste laag was er niks mis, wat zorgde voor bijzonder veel vis. De Zwarte Zee stond bekend om z'n enorme scholen ansjovis, tonijn en makreel. Ze vonden eten genoeg in de zeewierwouden die een enorme populatie aan kleinere visjes, krabbetjes en garnaaltjes huisvestten. Vervuiling Na de Tweede Wereldoorlog ging het snel bergaf. De landen rond de Zwarte Zee, met de voormalige Sovjetunie op kop, namen het niet zo nauw met vervuiling, waardoor de onderwaterfauna aan recordtempo verdween. Mnemiopsis leidyi En vanaf 1982 werden ze daarbij nog een handje geholpen door een Amerikaan: Mnemiopsis leidyi, een soort kwal die via de ballasttanks van een schip een lift kreeg van de Amerikaanse kust tot voorbij de Bosporus. De doorzichtige medusa leeft van zooplankton en is in het bijzonder verlekkerd op de eitjes van ansjovis. In haar oorspronkelijke habitat wordt de kwal in toom gehouden door andere soorten. Maar in de Zwarte Zee waren die natuurlijke vijanden er niet. In 1994 hadden de kwallen de ansjovis in de Zwarte Zee quasi uitgemoord. Met de ansjovis stierven dolfijnen, steuren en monniksrobben uit. In nog geen 20 jaar vertegenwoordigde Mnemiopsis leidyi 90 procent van alle leven in de Zwarte Zee. Op sommige plaatsen werden 400 van de kwallen geteld in een kubieke meter water. Kaspische Zee In 1999 werd Mnemiopsis leidyi geïntroduceerd in de Kaspische Zee. Ze vrat er 75 procent van het zooplankton op, wat leidde tot een ravage in het hele ecosysteem van de al sterk vervuilde en opdrogende binnenzee. Op naar de Noordzee Sinds 2006 zit Mnemiopsis leidyi in de Noordzee en de Baltische Zee. Vooral in die laatste lijkt de kwal aan een fikse opmars bezig. Wordt ongetwijfeld vervolgd. (mvl)
De toeristische bedrijven aan de Kust hebben een matige krokusvakantie achter de rug. Slechts een aantal hotels raakte volzet tijdens het eerste weekend. De hoge bezetting toen wordt toegeschreven aan de combinatie van carnaval en Valentijn.
Zwak De midweek was over de hele lijn zwak. De hotelbezetting tijdens het afsluitende weekend was goed maar niet druk. De verhuur van appartementen is tijdens de krokusvakantie traditioneel gering. In Knokke-Heist werd ook een lage bezetting van de tweede verblijven vastgesteld.
Weer "Het weer is de grote spelbreker geweest", zegt directeur Linda De Mey van Toerisme Blankenberge. "Het eerste weekend was de bezetting naar behoren met her en der een hotel dat volzet bleek. Maar de week was zwak. Er kwam volk, zelfs dagjesmensen. Maar de grote toeloop bleef uit. We kunnen de vakantie omschrijven als grijs, regenachtig en koud. De zon is echter onze belangrijkste partner en die bleef afwezig. Vorig jaar zorgde de zon nog voor een topvakantie." Wintersport Toerisme Knokke-Heist telde twee goede weekends voor de hotels. "We zijn ons Duits publiek dankbaar", zegt voorzitter Daniel Despiegelaere van Toerisme Knokke-Heist. "Anderzijds stelden we een lage bezetting van de tweede verblijven vast. Mogelijk is dat publiek massaal op wintersport getrokken." Oostende Oostende kon profiteren van de titel van Cultuurstad van Vlaanderen 2010. De evenementen en tentoonstellingen in het kader van het cultuurjaar zorgden voor drukte. Qua hotelbezetting scoorde Oostende gelijklopend met de andere badplaatsen. (belga/ep)
Archeologen hebben een enorm rood granieten hoofd van een van Egyptes meest bekende faraos opgegraven. Dat heeft de Egyptische hoge raad van de Oudheid zondag gezegd.
Het hoofd van Amenhotep III, ongeveer zo groot als een persoon, werd ontdekt in de ruïnes van een tempel in de zuidelijke stad Luxor. Volgens de leider van de expeditie, Hourig Sourouzian, is het het meest gave beeld van het gezicht van Amenhotep III.
'Bij andere beelden is vaak iets gebroken: het puntje van de neus bijvoorbeeld. Maar dit beeld is, van de kruin tot de kin, zo mooi gebeeldhouwd, er is niets gebroken', zegt Sourouzian. Amenhotep III, die bijna 3.400 jaar geleden regeerde, was de grootvader van de bekende farao Toetanchamon.
Het aantal broedparen van steltlopers, meeuwen en sternen in het Zwin in Knokke is de afgelopen twee decennia sterk afgenomen. Vooral sinds 2000 is de daling opvallend. Dat blijkt uit het antwoord van Vlaams minister voor Leefmilieu Joke Schauvliege op een schriftelijke vraag van Herman Schueremans (Open Vld). Het Vlaams Gewest verwierf het Zwin in 2006 en breidt het binnenkort uit met de Willem-Leopoldpolder.
In jaren '80 werden jaarlijks gemiddeld 48 broedende kluten geteld, in de jaren '90 46, maar in de periode 2000-2008 nog slechts 7. Voor de scholekster was er tussen de jaren '80 en 2000-2008 een daling van 53 tot 15 per jaar en voor de tureluur van 28 tot 15. Voor de zilvermeeuw was er eerst nog een stijging van 22 in de jaren '80 tot 56 in de jaren '90 om dan te dalen tot 7.
Eenzelfde evolutie voor de kleine mantelmeeuw (1, 19 en 5) en zwartkopmeeuw (10, 22 en 0). In de jaren '80 werden gemiddeld 5.695 kokmeeuwen opgemerkt, in de jaren '90 3.130 en in 2000-2008 40. Voor de visdief was dat 249,77 en 5.
Opvallende daling vanaf 2000 De cijfers voor de periode 2000-2008 zijn echter vertekend door de relatief hoge cijfers voor 2000, waarna zich een opvallende daling voordeed. In de volledige periode 2004-2008 bijvoorbeeld werd geen enkele broedend paar bontbekplevier, strandplevier, zilvermeeuw, kleine mantelmeeuw, zwartkopmeeuw, kokmeeuw opgemerkt en slechts 1 visdief. (belga/mvdb)
Bekende nevel Golden Gate Bridge San Francisco verdwijnt
Het fotogenieke beeld van de Golden Gate Bridge gehuld in een dikke waas heeft al menig toerist kunnen bekoren. Volgens wetenschappers zal dit plaatje op termijn tot het verleden behoren. De prachtige baai warmt stilaan op door klimaatverandering waardoor de nevel nog maar weinig kans krijgt om op te duiken.
Volgens recent onderzoek is de mist in de Californische kuststreek gedurende de laatste honderd jaar afgenomen met 30%. Dit betekent dat gemiddeld genomen het aantal uren nevel per dag is gedaald met drie uren. Ecosystemen Dit is niet enkel jammer voor de toeristen die houden van het fotogenieke plaatje maar is eveneens slecht nieuws voor nabijgelegen ecosystemen zoals het 'Redwood Forest'. De mist verhindert immers dat de bomen te veel vocht verliezen gedurende de zomer. Als de nevel op termijn zou verdwijnen, is de toekomst van de ecosystemen allesbehalve rooskleurig. Het is vooalsnog onduidelijk of dit fenomeen te wijten is aan een natuurlijk proces of eerder een gevolg is van bepaalde menselijke activiteiten. (hlnsydney/kve)
Meer dan 5.000 naakte mensen voor operagebouw Sydney
Meer dan 5.000 vrijwilligers hebben maandag de ochtendkoude getrotseerd om voor het operagebouw van Sydney naakt te poseren voor de camera van de Amerikaanse fotograaf Spencer Tunick. 5.200 mensen van alle leeftijden poseerden bij het krieken van de dag poedelnaakt op de trappen van het wereldvermaarde gebouw. Het evenement trok meer dan dubbel zoveel vrijwilligers dan verwacht en werd georganiseerd enkele dagen voor de grote Gay en Lesbian parades in Sydney. sdg (belga)
Dit is het verhaal van Dreissena polymorpha, beter bekend als de driehoesmossel of zebramossel. In 1769 nog uitsluitend aanwezig in enkele meren in het zuidoosten van Rusland, vandaag een pest in de hele wereld. In de staten rond de Grote Meren in het noorden van de VS alleen al richt de zebramossel elk jaar voor 500 miljoen euro schade aan.
Muskusratten Zebramosselen filteren al het chlorofyl en voedingsstoffen uit het water van meren, waardoor het leven voor andere dieren en planten quasi onmogelijk wordt. Behalve voor muskusratten, want die eten zebramosselen. En komen er dus massaal op af. Een plaag bovenop een plaag dus. Bovendien blokkeren zebramosselen wateraflopen, buizen en filters. Er zijn al stroompannes gebeurd omdat zebramosselen de waterinnamekanalen van elektriciteitscentrales hadden verstopt.
Via de Wolga Maar even terug naar het begin. In 1769 waren er alleen zebramosselen in de Oeralrivier en de Kaspische Zee. Via de Wolga, maakten ze een sprongetje naar de Don, die uitmondt in de Zwarte Zee. In 1794 doken ze op in Hongarije: de mosselen waren via de Zwarte Zee de Donau opgekomen. In 1824 werden de eerste zebramosselen gevonden in Londen, waarschijnlijk meegelift met een cargo. De mossel was overigens ook een opmars noordwaarts begonnen richting Baltische staten via rivieren en kanalen, die door de industriële revolutie in Europa steeds meer met elkaar in verbinding kwamen te staan. 1827: Rotterdam In 1834 bereikte Dreissena Schotland, in 1827 werd ze gevonden in Rotterdam. De tocht via het continent schoot ook aardig op. In 1893 dook de zebramossel zo op in de Elbe. In 1920 bereikte ze Zweden. Spanje was toen al lang gevallen. In 1973 werden zebramosselen uit het Gardameer gehaald. 1988: naar Amerika Maar de echte ravage begon pas in 1988. Toen kwamen zebramosselen via het ballastwater uit tanks van schepen die over het St. Lawrence-kanaal tussen de Atlantische Oceaan en de Grote Meren pendelen terecht in Lake St. Clair. Lake Superior, het Huronmeer, het Michiganmeer, het Eriemeer en het Ontariomeer volgden in no time. Van daar is de plaag zich over de hele VS en Canada beginnen verspreiden. Ze hebben ecosystemen verwoest in de Mississippi, de Hudsonbaai, Lake Simcoe en rivieren en meertjes tot Colorado, duizenden kilometers naar het westen en Arkansas in het zuiden. Ze richten jaarlijks voor miljarden schade aan. (mvl)
Op 12.02.2010 opende het nieuwe wijkgezondheidscentrum Vierkappes zijn deuren aan de Leuvenselaan 133. In het centrum werken twee huisartsen en een kinesist. Ze worden bijgestaan door enkele vrijwilligers die zorgen voor het onthaal en die ook informatie geven.
Bij het wijkgezondheidscentrum onderteken je een contract, waardoor je aangeeft dat je bij ziekte altijd op consultatie in het centrum gaat. Je betaalt dan niets voor de consultatie en uiteraard krijg je geen terugbetalingen van de mutualiteit. Het centrum wil haar patiënten zo gezond mogelijk houden. Als de gezondheidsproblemen samengaan met andere problemen, wordt geprobeerd om ook daar iets aan te doen, in samenspraak met andere diensten.
Foto v.l.n.r.:Kinesiste Jenny Withofs, coördinator Elke De Smedt en de huisartsen Tine Avermaete en Paul Boon.
Tienen
