Hoe oplichters kledinginzameling misbruiken en wat je ertegen kan doen
Nieuw is het niet, maar dat maakt het niet minder pijnlijk: organisaties die vragen afgedankte kledij te schenken aan een goed doel, zijn niet altijd betrouwbaar. In het Gentse werd in 2007 al gewaarschuwd voor oplichters die de ingezamelde kledij op vlooienmarkten doorverkochten, afgelopen zomer liep in de regio Laarne-Wetteren weer een gelijkaardige oplichter tegen de lamp. Op tweedehandssites werden intussen duizenden mensen het slachtoffer.
Dat effect blijft niet beperkt tot ons land. In Groot-Brittannië kwamen gelijkaardige oplichterijen aan het licht met mogelijks miljoenen gedupeerden tot gevolg. Uit cijfers daar blijkt dat slechts 30 procent van de gedoneerde kleren echt naar goede doelen gaan, de rest wordt terug verkocht.
65 procent van de donateurs was hiervan niet op de hoogte en wist niet dat het opgebrachte geld niet altijd naar de liefdadigheidsorganisatie gaat. 85 procent voelt zich belogen en bedrogen.
Georganiseerde oplichterij
En de oplichters zijn niet altijd ongure individuen...
Volgens het onderzoek wordt 70 procent van de oproepen gedaan door bestaande liefdadigheidsorganisaties, die voor de inzameling samenwerken met commerciële bedrijven, die een (groot) deel van de ingezamelde kledij achterhouden en verkopen met winst in het buitenland.
Geld niet naar de juist
Op zich niets mis mee, maar het geld gaat zo goed als niet naar de liefdadigheidsorganisaties die hun goede naam lenen aan het project. Zij krijgen maar een (klein) deel van de opbrengst, soms zelfs maar vijf procent.
Dat handeltje is oplichterij voor wie met een groot hart kleren wegschenkt, maar is eveneens schadelijk voor de liefdadigheidsorganisaties. De afgelopen twee jaar liepen ze zo bijna 5 miljoen euro mis, om nog maar te zwijgen over het wantrouwen dat is opgebouwd tegenover liefdadigheid in het algemeen.
Gevraagd: correcte informatie
In Groot-Brittannië gaan stemmen op om de mensen ten minste correct te informeren. "De commerciële bedrijven moeten gedwongen worden om verantwoordelijk en doorzichtig om te gaan met de inzamelzakken. Ze moeten bekend maken hoeveel winst naar de organisatie zal gaan. De gulle schenkers hebben recht om te weten wat er met hun donatie gebeurt."
Nu nog leeft vaak de illusie dat de kledij rechtstreeks naar de armen of behoeftigen gaat, wat dus niet blijkt te kloppen. Op die manier geld inzamelen is niet illegaal, maar de perceptie bij de mensen klopt niet en dat is dodelijk voor liefdadigheid.
Slachtoffers
Zeker liefdadigheidsorganisaties die zelf kledij, speelgoed en eten 'verkopen' aan democratische prijzen, lijden onder die negatieve perceptie en reclame. "Wij houden 100 procent van de opbrengsten binnen de organisatie, die zo kan voortbestaan én mensen kan blijven helpen."
Voor de man in de straat maakt dat weinig uit: zij verliezen in sneltempo het vertrouwen in álle liefdadigheidsorganisaties en weten niet meer wie te geloven of te vertrouwen.
Wat kan je doen als je toch wil doneren en de kans op oplichting wil verkleinen?
1) Check
Als je een papiertje of een inzamelzak in de bus krijgt, zoek dan informatie op over de vermelde organisatie. Bestaat ze wel, werkt ze met inleveringen, wat doet ze met de kleren en/of het geld? Vind je de informatie niet online, aarzel dan niet om te bellen met de organisatie en uit te vissen of zij de actie coördineren of niet.
2) Speel op zeker
Is dat te veel moeite, speel dan op zeker: geef kleding mee aan vrienden en kennissen die naar een derdewereldland reizen of werken voor een liefdadigheidsorganisatie. Je kan ook altijd terecht bij de kringloopwinkel, kledingcontainers of het containerpark.
3) Besef
Besef dat het eigenlijk niet altijd om de kleding zelf gaat, maar wel om wat ze kan opbrengen. Veel liefdadigheidsorganisaties geven arme mensen niet echt jouw versleten kleren, maar gebruiken het geld dat ze opbrengen wel om de mensen te helpen. Dat is legaal en al bij al ook redelijk logisch. Zeg nu zelf: je wil toch nog altijd je eigen kleren kiezen, niet?
4) Verkoop
Een andere optie is dat versleten kledij versteld wordt en doorverkocht wordt aan armen, behoeftigen of op de derde wereld. Dit lijkt oplichterij, maar er zit wel een logica aan: armen en behoeftigen hebben hun trots. Door hen te laten betalen voor kledij (al is het een halve euro), blijft hun zelfbeeld beter intact. Bovendien kost kledij verstellen ook (een beetje) geld: dat moet ook terugverdiend worden. In de derde wereld is het een economie op zich: huisvrouwen verstellen westerse kledij, of gebruiken ze kleren om er nieuwe mee te maken. Zij verkopen die op de markt en verdienen zo geld voor hun gezin. Op die manier steun je een hele economie.
5) Kritiek
Wie geeft aan liefdadigheid, krijgt niet zelden kritiek te slikken van vrienden, familie of kennissen die je 'naïef' of 'onnozel' noemen. Daardoor beginnen veel mensen te twijfelen en geven ze niets meer. Wapen jezelf tegen deze kritiek met bovenstaande tips.
6) Het milieu
Tot slot: kledij een tweede of derde leven schenken is goed voor het milieu. Kledij produceren is vervuilend en door deze niet weg te gooien als je het niet nodig hebt, verleng je de levensduur ervan en verklein je dus de ecologische voetafdruk. Wens je je versleten of overbodige kledij niet te schenken aan liefdadigheid, gooi deze dan niet in de vuilbak maar zamel deze dan in op de daartoe bestemde punten zodat ze op een goede manier kunnen gerecycleerd worden. (edp) hln
|
