|
Opinieartikel van de Nederlandse schrijver Victor Irving Spoormaker in 'de Standaard'.
Het voortbestaan van België hangt niet af van de Vlamingen,
maar van de Walen:
"DE VLAAMSE EISEN ZIJN NIET ONREDELIJK"
Dit vindt de Nederlandse schrijver Victor Irving Spoormaker:
Het is misschien een te Nederlandse kijk op de situatie in België, maar het echte probleem in de Belgische formatie lijkt niet zozeer de (overigens terechte) splitsing van Brussel-Halle-Vilvoorde, maar veeleer: geld. De verdeling daarvan is bijzonder scheef getrokken.
Vlaanderen betaalt jaarlijks ruim tien miljard euro (= 400 miljard BEF) aan de Franstalige gemeenschap, zonder dat dit leidt tot extra invloed of zelfs maar een dankwoord.
Tien miljard is een enorm bedrag. In Nederland ontstond twee jaar geleden een rel omdat we jaarlijks twee tot drie miljard euro netto afdroegen aan de Europese Unie.
Het kleinere Vlaanderen draagt vier keer zoveel af aan Wallonië. In percentages van het bruto binnenlands product (bbp) is het zelfs nog meer. De twee tot drie miljard is ongeveer een 0,5 procent van het Nederlandse bbp, terwijl de tien miljard van Vlaanderen 5 à 6 procent is van het Vlaamse bbp. In 2006 bedroeg, volgens de Vlaamse regering, het bbp van Vlaanderen ongeveer 180 miljard euro.
Nu kun je denken, wat doet dit gegoochel met cijfers ertoe? Maar 5 procent van het bbp is absurd veel - in Nederland is dat bijvoorbeeld de volledige begroting voor onderwijs. Daarnaast zijn langdurig scheve financiële verhoudingen binnen een federatie nooit houdbaar.
Ik verblijf nu bijvoorbeeld in Slovenië dat met het uitroepen van de onafhankelijkheid in 1991 het voormalige Joegoslavië opblies. Waarom deden de Slovenen dat? Per hoofd van de bevolking verdienden ze meer dan vier keer zoveel als de Serven, die overigens wel bepaalden waar het geld heen ging. Voor de Slovenen gold: wel betalen, niet bepalen. De Slovenen eisten meer bevoegdheden in een lossere federatie en de Serviërs wilden die niet geven, omdat ze de melkkoe tot elke prijs wilden behouden. Daarop riep Slovenië eenzijdig de onafhankelijkheid uit, samen met Kroatië, dat vanwege de bloeiende toeristische sector ook onevenredig veel geld naar Belgrado sluisde.
Waar we de Joegoslavische opdeling vooral van herinneren is de bloedige oorlog, maar de oorzaak van de opsplitsing is veel relevanter. De ene staat betaalde onevenredig veel aan de federatie, maar kreeg hiervoor geen extra invloed terug. Dat leidt tot problemen, zoals we ook kunnen zien in Spanje, waar Catalonië en Baskenland meer geld naar Madrid sturen dan ontvangen.
Er zijn in zo'n situatie maar twee opties: ofwel probeer je het geld voor jezelf te houden, ofwel eis je meer invloed.
Leterme doet nu het eerste: het opeisen van meer bevoegdheden voor Vlaanderen en het versterken van de gewesten binnen een zwakkere Belgische federatie waardoor er meer geld in Vlaanderen blijft.
Als Franstaligen niet toegeven aan deze eis - wat ze uiteraard niet zullen doen omdat ze dan of geld of macht of allebei verliezen - kun je alleen maar inbinden (en de scheve verhouding laten etteren) of eenzijdig de onafhankelijkheid uitroepen.
Optie twee is een minder besproken optie. Het is niet zo erg om meer te betalen aan andere regio's, zolang dit maar leidt tot extra invloed. In Nederland wordt het geld met name verdiend in de provincies Noord- en Zuid-Holland, die miljarden naar de rest van het land sturen. Maar tegelijkertijd zet de regio Holland wel de agenda en bepaalt het wat de rest van Nederland doet.
Prima dus. Vlaanderen is net als de regio Holland de krachtcentrale van het land, maar België 'vervlaanderiseert' niet zoals Nederland wel al jaren, misschien eeuwen zelfs, 'verhollandiseert'.
Ook hier hangt alles af van de opstelling van de Walen. Zij zijn jarenlang bevoordeeld. Zullen ze hun bevoorrechte positie opgeven? Waarschijnlijk niet, en ik zou ook niet weten hoe je hen zou kunnen overtuigen.
(Persoonlijke nota: In feite is Wallonië al bevoordeeld van in 1830 bij het vormen van de Belgische staat. Een klein rekensommetje leert ons dus dat er in al die tijd ca. 1.800.000.000.000 euro of 72.000.000.000.000 BEF of 72 duizend miljard BEF naar Wallonië is gestroomd; en nog hebben ze niet genoeg. Je moet maar durven).
Misschien helpt het erop te wijzen dat Vlamingen de zaken wel goed kunnen organiseren (kijk bijvoorbeeld naar hun economie), en Walen al decennia lang de kans hebben gehad maar niet verder zijn gekomen dan dure advertenties in de Economist (waar Macedonië ook in adverteert)?
Misschien helpt het om te zeggen dat jullie hen alleen maar willen helpen orde op zaken te stellen? Misschien helpt het om te zeggen dat de miljardenstroom alleen kan blijven, als Vlaanderen mag ingrijpen? Geen operatie, geen infuus.
De Vlaamse eisen zijn niet onredelijk. De vraag is of de Franstaligen durven toegeven dat de huidige situatie eigenlijk niet kan. Doen ze dat niet, dan BLAZEN ZIJ BELGIË OP.
Victor Irving Spoormaker is psycholoog en werkt aan een reisboek over Vlaanderen
|
