Sneeuwwitje en de zeven zonden xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Binnenkort starten de opnames voor een nieuwe 'Sneeuwwitje'-film, die eind xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />2012 in de zalen te zien zal zijn. Geen zeemzoete Disneyversie, wel het keiharde, middeleeuwse volksverhaal. Druipend van het bloed en de seks.
Geen poetsende dwergen of een knappe prins die Sneeuwwitje komt wakker kussen. Snow White and the Huntsman, naar het script van Evan Daugherty, grijpt terug naar het middeleeuwse volksverhaal waarop ook de gebroeders Grimm zich baseerden. 'Of beter gezegd: naar een van de middeleeuwse volksverhalen', zegt Stefaan Top, professor volkskunde aan de KU Leuven. 'Omdat ze mondeling verteld werden, zijn er heel veel variaties. Waarvan geen geschreven bronnen zijn.'
De gebroeders Grimm - en andere sprookjesschrijvers - baseerden zich begin 19de eeuw op de vertellingen om de sprookjes vast te leggen. Of in de kuisheidsgordel te snoeren. Want de middeleeuwse verhalen die door volwassenen aan elkaar werden verteld, dropen van het bloed en de openlijke seks. 'De gebroeders Grimm hebben de sprookjes gedoopt in een burgerlijke moraal van de 19de eeuw. De geschriften blinken uit in netheid en beleefdheid. Sneeuwwitje is in 1930 door Disney verder geretoucheerd tot een lieflijk kinderverhaal met sprekende eekhoorntjes en zingende dwergen.'
Snow White and the Huntsman wil opnieuw naar de roots van het verhaal. Dat wordt verteld vanuit het perspectief van jager Eric - vertolkt door Johnny Depp. Die wordt ingehuurd om Sneeuwwitje te vermoorden, maar uiteindelijk weigert hij door te zetten en besluit hij haar mentor te worden. 'Ook in de versie van de gebroeders Grimm speelt de jager een belangrijke rol', zegt professor Top. 'Maar in andere versies van Sneeuwwitje komen dan weer helemaal andere personages voor.'
Incestueuze vader
Zo zou er in een van de vertellingen gesproken worden over een graaf die Sneeuwwitje in een koets meelokt naar zijn kasteel. In het ene verhaal is de graaf een kinderlokker en in een andere versie een incestueuze vader. Op die laatste versie zouden de gebroeders Grimm hun verhaal geënt hebben: Sneeuwwitje is de dochter van de koning en de koningin en wordt in het originele verhaal door pa begeerd. De moeder, in haar eer gekrenkt en geconfronteerd met haar aftakeling, probeert zich van haar dochter te ontdoen.
Door de eeuwen heen werden de sprookjes nog geretoucheerd. De bewerkers van de verhalen van de gebroeders Grimm zaten met het probleem dat het opgekuiste scenario lijnrecht op hun filosofische beschouwingen stond. De incestueuze man of de kinderlokker mocht dan al uit het beeld zijn verdwenen, er was nog altijd het probleem met de moeder. Een moeder die haar eigen kind zou proberen te vernietigen, kon niet. Zelfs niet als dat kind haar verdrongen heeft als het om vaders gunst en lust gaat. Daarom werd de moeder plots een boze stiefmoeder. Maar in hoeverre die details naar voor zullen komen in de nieuwe film, valt af te wachten. Eind 2012 zal Snow White and the Huntsman in de zalen te zien zijn.
Is er - na de Nederlandse film Sint en Tim Burtons' Alice in Wonderland - een revival bezig van de rauwe kinderverhalen? 'Sprookjes zijn onuitroeibaar', zegt professor Top. 'Elke tijd pikt er op in met eigen accenten. De sprookjes zijn publiek domein. Er zijn geen rechten op de teksten zodat creatievelingen er mee kunnen doen wat ze willen. Louis Paul Boon schreef al grimmige sprookjes en mogelijk is er ook nu weer een tegenbeweging aan de gang.'
|
