|
TIENENxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
Een stad ter grootte van Venlo. Het is net als Tongeren een nederzetting die uit de Romeinse tijd stamt. Overblijfselen daarvan treffen we vlak bij de grote markt aan in het museumpje Het Toreke, waar we eveneens een expositie bewonderen over neolithische bewoners: fraaie modellen van was, heel levensecht in een jachtkampje tentoongesteld.
Nabij ligt het Suikermuseum, speciaal hier gevestigd omdat Tienen het industriële centrum van de suikerindustrie in België is. Onderweg hier naar toe hebben we de vestiging van DSM (aspartaam wordt er geproduceerd) zien liggen. Het is een museum op verschillende niveaus en we brengen er dan ook meer dan een uur door. Buiten regent het dan net trouwens.
We maken nog een korte wandeling rondom de kathedraal, bekijken het Monument van de gevallenen uit de Eerste Wereldoorlog. In de buurt van onze geparkeerde Ka staan twee jongemannen als paashaas verkleed, die gaan dus op de foto. Jos krijgt een zakje met chocolade eitjes cadeau en vraagt er meteen ook een extra voor zijn vriend in de auto
.
MEER INFO TIENEN I
Tienen is alom gekend van zijn suikerfabriek. Maar de stad heeft voor u nog veel meer in petto. Ten tijde van het hertogdom Brabant was Tienen een van de belangrijkste steden: de culturele rijkdom van toen kan u nu nog bewonderen. En ook van de rijkdom van de natuur kan u hier volop proeven tijdens een wandeling of fietstocht.
Tienen is de oudste stad van het Hageland. Hiervan getuigt het stedelijk museum Het Toreke met een verzameling sier- en gebruiksvoorwerpen, afkomstig uit Gallo - Romeinse villa's en grafheuvels. De gotische kerk van Onze - Lieve -Vrouw - ten - Poel op de Grote Markt toont duidelijk de welvaart aan die Tienen in de middeleeuwen kende. De voorgevel is met zijn drie grote gotische portalen majestueus te noemen.
Tienen ligt aan de noordrand van Haspengouw, een streek met eindeloos glooiende akkers, met verre en open horizonten. Wie van dit landschap wil genieten, hoeft enkel wandelschoenen aan te trekken of de fiets uit stal te halen. Naast diverse wandelingen werden ook twee fietsroutes de Bietenroute en de Landense fietsroute uitgestippeld.
De bewoners van Tienen zijn vooral fier op hun raffinage van 'spierwitte blokjes diamant', die u wellicht beter kent als suikerklontjes. Vandaar ook de naam 'Suikerrock' voor het jaarlijkse muziekfestival in Tienen dat twee dagen in beslag neemt. Tienen ligt aan de Gete. Die rivier werd in 1525 bevaarbaar tot in de stad waardoor Zoutleeuw in deze periode sterk aan belang verloor.
Scheepvaart op de Grote Gete
De scheepvaart op de Gete was van korte duur: in totaal 60 jaar. Op 9 december 1517 verleende de jonge keizer Karel V de toestemming om de Grote Gete tot in Tienen bevaarbaar te maken. Rond Kerstmis 1525 vertrok het eerste schip uit Tienen, terwijl op 3 maart 1526 het eerste schip aankwam. De eerste zeeman, Hendrick Deprince, kreeg hiervoor van het stadsbestuur een beloning van 38 stuivers. De nieuwe vorm van welvaart werd met lede ogen door de stad Zoutleeuw aangezien. Bovendien stak de heer van Neerlinter stokken in de wielen. Het waren echter de godsdienstoorlogen die ervoor zorgden dat de Gete verzandde.
Na de Vrede van Munster (1648) keerde de rust terug. Op 11 augustus 1650 gaf Filips IV aan Tienen de toestemming om de Gete opnieuw te kanaliseren. De werken vorderden snel en in november 1651 kwam de eerste boot te Tienen aan. De gebeurtenis werd op 24 november gevierd in de herberg van Joos Lenaerts, de "Koning van Spanje". De heropleving van de scheepvaart duurde niet lang. Onder het regentschap van Juan van Oostenrijk (1656) viel de scheepvaart voorgoed stil. De plaats waar de schepen aankwamen, heette al in 1544 aende werff. Vooraleer de schippers deze Werf bereikten, passeerden ze 7 sluizen die de stad moest onderhouden. Het Pakhuis bevond zich in de Paardenbrugstraat op de Vetterie.
Etymologie
* Tienen. Over de naam Tienen is zeer veel geschreven. Een mogelijke verklaring werd gegeven door plaatsnaamkundige dr. Paul Kempeneers. Hij vertrekt niet van de vorm thiunas, die zou voorkomen in het jaar 872 in een document uit de kanselarij van Karel de Kale. Hierin verklaarde de Franse vorst, dat de abdij van Saint-Germain-des-Prés te Parijs in het bezit was van een villa of klooster, gelegen in de pagus Haspengouw. In werkelijkheid staat in de tekst duidelijk thuinas. Bovendien is het schrift van het cartularium uit de 12de eeuw. Het in Parijs berustende origineel van 872 bevat het citaat niet. Tussen 872 en de 12de eeuw werd dus een falsum opgemaakt. Het origineel werd gekopieerd, maar met inlassing van bepaalde gedeelten. Ook wijkt de vorm thuinas volledig af van alle overgeleverde vormen. Tienen ligt in een gebied dat al heel vroeg deelgenomen heeft aan de Germaanse klankverschuiving. Daarom gaat Kempeneers uit van de reconstructie *deuniom. Deze vorm gaat terug op de persoonsnaam *deunios, die zoveel betekent als "de machtige, de vereerde". Deuniom is een afleiding van deze persoonsnaam, met de betekenis "bij de lieden van Deunios". Door Germaanse klankverschuiving werd de beginklank een T. De klinker ie van Tienen gaat klankwettig terug op een Westgermaanse eo (zoals in Teones) en verder op een Indo-Europese (IE) eu. De uitgang -iom verdoft in het Nederlands tot -en. Samengevat ging de evolutie mogelijk als volgt: IE *deuniom > Germaans *teonum > Nederlands Tienen.
Tirlemont.
Om de stad Tienen te onderscheiden van andere gemeenten met dezelfde naam, werd Tienes uitgebreid met de Franse aanduiding le mont (wegens de Sint-Germeinsheuvel). Deze naam vinden we in 1157 als Tieneslemont. Hij beantwoordt aan het Latijnse Thenis Mons uit 1099. Hieruit ontwikkelde zich de Franse benaming Tirlemont.
Economie
De belangrijkste industrie in Tienen is de Tiense Suikerraffinaderij, opgericht in 1836, waar suiker geproduceerd wordt uit suikerbieten. Aan de Grote Markt bevindt zich in het voormalige Vredegerecht het Suikermuseum, ingericht naar aanleiding van het 150-jarige bestaan van de "suikerfabriek". Momenteel maakt "Tiense Suiker", met vestigingen in geheel België, deel uit van de Duitse groep Südzucker AG.
|
