Wat zijn de echte oorzaken van borstkanker?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
De borstkankercijfers in België zijn de hoogste in de hele wereld. Maar wat veroorzaakt nu borstkanker? Deels de Westerse levensstijl: te veel eten, te veel drinken en te weinig bewegen. Soms is er een genetische link: wie de genen BRCA-1 of BRCA-2 heeft, loopt haar hele leven lang een verhoogd risico. Tot slot zijn er ook omgevingsfactoren en hormonenniveau's. In dit artikel onderzoeken we de vaakst genoemde oorzaken.
1) Leeftijd
Leeftijd is zonder enige twijfel de belangrijkste oorzaak van borstkanker. Hoe ouder, hoe groter de kans wordt. En omdat mensen gemiddeld langer leven, stijgen ook de borstkankercijfers.
Risicofactor? ja
2) Huishoudproducten
Luchtverfrissers zouden de kans op borstkanker met 20 tot 30 procent doen verhogen, zo bleek uit recent Amerikaans onderzoek. Het probleem was dat het onderzoek gebaseerd was op herinneringen, en die bevatten nogal wat fouten. Het is waar dat bepaalde ingrediënten zich gedragen zoals het vrouwelijk hormoon oestrogeen, en dat dit de kans op kanker kan verhogen. Dit effect werd tot nog toe enkel vastgesteld in labo-experimenten met cellen.
Risicofactor? Waarschijnlijk niet
3) Alcoholconsumptie
Een glas per dag zou het risico op borstkanker met 10 procent verhogen, wie er twee per dag drinkt heeft anderhalf zoveel keer kans dan wie er minder dan twee per week drinkt. Zelfs al is het effect al bij al redelijk klein, het bewijs hiervoor is erg sterk. Wil je de kans op borstkanker verminderen, drink dan minder alcohol.
Risicofactor: ja
4) Hormonentherapie
Hormonentherapie zou het effect op borstkanker verhogen omdat de hormonen de borstkanker stimuleert te groeien. Gecombineerde therapieën (oestrogeen en progesteron) verhogen het risico meer dan enkel oestrogeentherapieën, en hoe langer het gevolgd wordt, hoe groter het risico. Experten noemen het risico reëel, maar vijf jaar na het stoppen van de behandeling zou het risico weer op het oude peil zitten. Hormonentherapie wordt vaak gebruikt in de behandeling van menopauze.
Risicofactor: ja, maar tijdelijk.
5) Gewichtstoename
Vet is een bron van het hormoon oestrogenen, dus hoe meer vet je hebt, hoe meer oestrogenen je produceert. Hoe meer een vrouw bijkomt gedurende haar leven, hoe groter het risico op borstkanker na de menopauze. xml:namespace prefix = st1 ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:smarttags" />12 kilo bijkomen tussen je 20ste en je 50ste zou het risico verdubbelen. Om borstkanker te vermijden, kan je maar beter je vetgehalte doen dalen. Vet is geen inactieve massa, integendeel: het pompt hormonen en andere chemische stoffen door je lijf die de kans op kanker kunnen beïnvloeden.
Risicofactor? Ja.
6) Deodorants
De aluminiumzouten in deodorants, de ingrediënten die zweet tegenhouden, zouden borstkanker veroorzaken omdat ze via het zweet giftige stoffen zouden vrijlaten. Die toxines stapelen zich op in de buurt van de borst, waardoor de borstcellen kankers worden. In een kleine studie werd dit verband bevestigt, in een grote niet. De meeste experts gaan er van uit dat er geen zware feiten aan deze claim verbonden zijn.
Risicofactor: waarschijnlijk niet.
7) De pil
De combinatiepil heeft een klein, maar bewezen, effect op het ontwikkelen van borstkanker. -Bij de progesteronpil bestaat die link niet. Toch moet het effect van de pil genuanceerd worden: deze wordt vaak genomen in een levensfase die weinig risico geeft op borstkanker. Tegen de levensfase aanbreekt die het risico op borstkanker vergroot, neemt men de pil meestal niet meer. Bovendien zou tien jaar na het stoppen het verhoogde effect weer verdwenen zijn.
Risicofactor: ja maar tijdelijk
8) Stress
Twee of meer enorme stressmomenten beleven, verhoogt de kans op kanker met 62 procent. Ook dagelijkse stress verhoogt het risico, wat zou leiden tot en gecumuleerd effect. De wetenschap is het er echter niet over eens: verschillende studies vonden geen verband, en bij sommige verlaagde stress zelfs het risico op borstkanker. Het is een populair idee dat stress borstkanker beïnvloed, maar de meeste studies hebben geen link gevonden. Wat wel duidelijk is, is dat stress vaak leidt tot ongezonde levensstijlen, zoals roken en drinken. Zij hebben wél een effect op borstkanker.
Risicofactor: waarschijnlijk niet
9) Beugelbeha's
De beugels in een beha zouden borstkanker kunnen veroorzaken omdat ze op de lymfevaten drukken en zo het lymfesysteem verhinderen. Het lymfesysteem is onderdeel van het immuunsysteem, en voert vocht uit het lichaam terug naar de bloedsomloop. Critici halen echter aan dat vrouwen die geen beugelbeha's dragen vaak slank zijn, en dat dat de reden is voor hun kleinere kans op borstkanker. Bovendien is er geen wetenschappelijk of klinisch bewijs voor deze stelling.
Risicofactor: zeer onwaarschijnlijk
10) Roken
Sommige studies vonden een verband tussen roken en borstkanker, maar die resultaten zijn op zijn minst controversieel. De theorie is dat sigarettenrook, zowel actief als passief, chemicaliën bevat en bij knaagdieren veroorzaakte dit borstkanker. Maar hoewel het bewezen is dat sigarettenchemicaliën borstweefsel kunnen bereiken, is het niet zeker dat dit ook borstkanker veroorzaakt. Zeker is wel dat sigarettenrook veel andere vormen van kanker veroorzaakt.
Risicofactor: suggestief, maar niet zeker.
11) Geen borstvoeding geven
Wie borstvoeding geeft, zou een iets kleinere kans hebben op borstkanker, vooral als het twee jaar wordt volgehouden. Een verklaring zou zijn dat borstvoeding het aantal menstruele cyclussen verkleint, en dus ook de blootstelling aan oestrogenen en progesteron.
Risicofactor: klein, maar bestaand
12) Nachtwerk
's nachts werken zou borstkanker doen ontwikkelen door de verandering in het melatonineniveau, een hormoon dat geproduceerd wordt door de blootstelling aan licht. Hoe meer melatonine, hoe minder oestrogeen. Hoe minder je slaapt, hoe minder melatonine er aangemaakt wordt en hoe meer oestrogeen zal geproduceerd worden. Klinkt logisch, maar de meeste studies die dit bewijzen, controleerden niet voor andere risicofactoren, zoals gewicht, alcoholconsumptie of aantal kinderen. Meer onderzoek én meer bewijs is nodig.
Risicofactor: waarschijnlijk niet
13) Borsttrauma
Verwondingen in aan de borsten zou borstkanker veroorzaken, zo vond één studie. Critici noemen echter de vele onderzoeken aan de borst verantwoordelijk voor het snelle opsporen van borstkanker. Hoewel nog dokters geloven dat fysieke verwondingen kanker kunnen veroorzaken, het bewijs daarvoor is onbestaande. Kankers ontwikkelen zich vanuit foute of beschadigde genen, en het duurt een hele tijd voor ze zijn ontstaan. Verwondingen wijzen dus waarschijnlijk eerder op kankers die er al zijn, dan dat ze ze veroorzaken. Risicofactor: onwaarschijnlijk
|
