Yucca Mountain, de schaamstreek van de VSxml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />
De Amerikaanse president Barack Obama gelooft dat kernenergie een oplossing is voor global warming. Twee maanden geleden kondigde hij aan nieuwe kernreactoren te willen bouwen. Maar een jaar geleden zette hij de vergevorderde plannen om radioactief afval definitief op te slaan in Yucca Mountain, een bergrug in Nevada, stop. Op het eerste gezicht rare en tegengestelde beslissingen, of net niet?
In de Amerikaanse politiek draait alles om compromissen. Nu de democraat Obama aan de macht is, moet hij voor elke beslissing een hoop Republikeinen paaien. Zo ook voor zijn klimaatplan. Obama wil de Amerikaanse impact op de klimaatverandering verkleinen en de CO2-uitstoot drastisch verminderen. Maar de Republikeinen vrezen dat dat ten koste zal gaan van hun portemonnee en hun 'freedom and liberty'. En dus moeten er af en toe toegevingen gedaan worden. Zo komt het dat er voor het eerst in dertig jaar in de VS een nieuwe kernreactor zal worden gebouwd.
Momenteel zijn er in de VS 104 actieve kernreactoren. Ongeveer 20 procent van de Amerikaanse elektriciteit komt van kernenergie. Obama's budget van 2011 voor nucleaire leninggaranties werd opgetrokken tot 54,5 miljard dollar, drie keer meer dan in 2005. De overheid wil deze garanties toekennen aan kernenergieprojecten, om het financiële risico voor investeerders te drukken. In februari kondigde Obama nog eens een lening van 8,3 miljard dollar aan voor twee nieuwe kernreactoren in de staat Georgia.
Geschiedenisboeken
Wat is nu het compromis dat Obama sloot met de Republikeinen? Staatsteun voor nucleaire energie in ruil voor het goedkeuren van zijn Climate Act in de Senaat. Een Climate Act waarmee hij (nogmaals) de geschiedenisboeken in kan geraken en waar onder andere instaat dat de Amerikaanse CO2-uitstoot tegen 2020 17 procent lager moet zijn dan in 2005. Obama wil ook een belasting heffen op het uitstoten van CO2, zodat energie van fossiele brandstoffen duurder wordt dan die van hernieuwbare energie en kernenergie.
Maar een jaar voor de aankondiging van de nieuwe kerncentrales had Obama de plannen om nucleair afval in een bergkam in Nevada op te slaan stopgezet. Al sinds 1987 zijn er zeer concrete plannen om in Yucca Mountain, een vulkanische bergrif van 2.008 meter hoog, het Amerikaanse hoogradioactieve afval op te slaan. Dat afval wordt tot op heden bewaard waar het gemaakt wordt: in de kerncentrales verspreidt over de VS.
Yucca Mountain is altijd een zeer omstreden project geweest. Als Amerikaan ben je ofwel helemaal voor, ofwel helemaal tegen: een grijze middenzone bestaat niet.
Vulkanische bergrif
Yucca Mountain, eerder een bergrif dan een berg, ligt 130 kilometer ten noordwesten van de gokstad Las Vegas, in het midden van de woestijn. Al sinds de jaren 50 werd onderzocht of de bergkam een geschikte opslagplaats voor nucleair afval zou zijn. Yucca Mountain is ooit ontstaan na verschillende vulkanische uitbarstingen en bestaat uit verschillende lagen tufsteen, blijkbaar geschikt voor de berging van kernafval. In 1987 werd dan ook het licht op groen gezet, de bouw mocht beginnen. In de berg werden betonnen tunnels en opslagkamers gemaakt, alles werd in gereedheid gebracht om 70.000 ton radioactief afval op te slaan.
Uitgelekte e-mails en vervalste cijfers
De wetenschappers reageerden stoïcijns op deze nieuwe informatie. Van berg veranderen, was geen optie meer na alle investeringen. Ze ontwierpen een soort waterafwerend scherm dat ze boven de vaten zouden plaatsen. Probleem opgelost. Dat het bergrif in een seismologisch actief gebied ligt, besloten ze te negeren. In maart 2005 lekten een paar e-mails uit waaruit bleek dat er gefoefeld was met de data over de waterinsijpeling. Toch werd er nooit afgezien van de plannen... tot februari 2009.
Obama is net een maand aan de slag als president wanneer hij alle plannen rond Yucca Mountain stopzet. "Yucca Mountain is geen optie", zei Obama tijdens zijn campagne al, en hij zette na zijn inauguratie meteen de daad bij het woord. Een van Obama's redenen om de plannen stop te zetten is dat "staten niet moeten opdraaien voor het afval van andere staten". (Nevada heeft zelf geen kerncentrale.)
Maar ook de wetenschappelijke onjuistheden en het vele protest hebben Obama zover gedreven. Volgens critici is Obama in Nevada verkozen geraakt door Yucca Mountain. Hij wil dat het kernafval tijdelijk opgeslagen blijft waar het gemaakt wordt. De miljarden die nog voor Yucca Mountain bestemd waren, moeten gaan naar nieuw onderzoek over diepteberging en naar de beveiliging van de centrales waar het afval momenteel wordt bijgehouden.
Rechtszaken, petities en debatten Wat nu? In Georgia start straks de bouw van een nieuwe kernreactor, en in Nevada begint de afbraak van de bergingsinstallaties. Miljarden dollars de riolering in. De inwoners van Nevada zijn blij. Minder blij zijn de Amerikanen die vlakbij één van de 121 plaatsen wonen waar kernafval bovengronds wordt bewaard. Er zijn petities, politieke debatten en zelfs rechtszaken. In januari 2010 heeft Obama een commissie benoemd om een nieuwe strategie voor de opslag van hoogradioactief afval uit te werken. Wordt zeker vervolgd. (adb)
|
