'Liefde en waanzin liggen niet ver uit elkaar'

Seksuoloog en psychotherapeut Wilfried Van Craen schreef boek over gekke liefde en liefdevolle gekte

NVT - Liefde doet je hart sneller slaan en brengt je hoofd op hol. Maar soms doet liefde de stoppen ook echt doorslaan. Psychotherapeut en seksuoloog Wilfried Van Craen legde het gedrag van erotomanen, stalkers, geobsedeerde geliefden en love junkies onder de loep en schreef er een boek over. Eline Bergmans

Bloemblaadjes tellen of je geliefde wel echt van je houdt. Aan een sjaal ruiken om te controleren waar je partner geweest is. De mailbox van je lief nakijken. Wie verliefd is, doet dwaze dingen. Maar wanneer wordt het echt ongezond? Hoe ver mag je jezelf wegcijferen voor je een pathologische liefdesjunkie wordt? Psychotherapeut en seksuoloog Wilfried Van Craen schreef er een boek over. 'De grens tussen gezonde en ongezonde liefde is niet zo gemakkelijk te trekken. Verliefdheid is bijvoorbeeld altijd een beetje waanzin. Als je niet weet dat iemand verliefd is, zou je zeggen: Die mens draait door, bel een ziekenwagen!'

Hoe komt dat die gekte wel maatschappelijk aanvaard is?

Wilfried Van Craen: 'Verliefdheid is de enige aanvaarde toestand waarin emotie de rede mag overstijgen. Mensen die verliefd zijn, zijn zo gek als een achterdeur. Wie verliefd is, verliest contact met de realiteit en het enige wat de persoon nog interesseert, is of zijn geliefde evenveel van hem houdt. Maar verliefdheid wordt ook alleen maar als 'normaal' getolereerd als ze beperkt blijft in tijd, dominantie en wederzijdsheid. Dat is een belangrijk verschil met de echte liefdeszieken. De ziekelijke minnaar denkt het amper of nooit, maar bij de gezonde minnaar komt de gedachte wel eens op dat hij gek aan het worden is.'

Kan iedereen gek worden van de liefde?

'Liefdesgekte is des mensen. Het kan iedereen overkomen en dat trof me in het onderwerp. Al zijn er natuurlijk bepaalde factoren die mensen vatbaarder maken. De eventuele trauma's in de kindertijd spelen een belangrijke rol. Erotomanie of liefdeswaan is de meest pathologische vorm van liefdesgekte. Het is een psychotische toestand waarbij iemand zich heel sterk gaat inbeelden dat een andere persoon verliefd is. Het bizarre is dat de erotomaan niet in eerste instantie verliefd is op jou, maar ervan overtuigd is dat jij verliefd bent op hem of haar.'

'Die wanen blijven vaak een leven lang duren en zijn moeilijk te behandelen, omdat de zieke zijn waan zo sterk gelooft dat hij geen probleem ziet. Léa-Anna B., een patiënte van de Franse psychiater Gaëtan de Clérambault, is daar een beroemd voorbeeld van. Zij dacht in het begin van de vorige eeuw de koning van Engeland verliefd was op haar en reisde vaak naar Londen om aan de beweging van de gordijnen in Buckingham Palace zijn boodschappen te interpreteren. Ze was ervan overtuigd dat hij niet aan zijn liefde toegaf door zijn functie en omdat hij getrouwd was.'

Dat denken misschien wel meer mensen.

'Dat klopt en daarom vind ik het onderwerp ook zo interessant. Liefde en waanzin liggen niet zo ver uit elkaar. Alleen worden die redeneringen bij pathologisch zieken systematisch. Ze gaan je leven beheersen. En dat is ook zo bij de twee andere vormen van liefdesgekte die ik onderscheid: obsessie en verslaving. Obsessionele minnaars bevinden zich in een tunnel. Ze idealiseren hun geliefde. Of het zijn vaak narcistische persoonlijkheden die niet in staat zijn om te gaan met afwijzing. Om hun geliefde terug te krijgen, nemen ze vaak hun toevlucht tot stalking of agressie. De laatste groep liefdesgekken zijn de verslaafden, de zogenaamde junkies of love, die zo bang zijn de ander te verliezen dat ze die op allerlei manieren trachten te controleren.'

Hoe genees je liefdesgekken?

'Een behandeling bestaat - afhankelijk van de vorm - uit psychotherapie en medicijnen. Maar de erkenning van het probleem is essentieel. Zeker bij erotomanie is dat niet evident.'

Waarom worden zoveel meer vrouwen waanzinnig gek?

'Misschien hebben vrouwen meer een passionele roeping dan mannen. Ze kunnen soms een levenslange passie koesteren voor die ene, onbereikbare figuur. Mannen hebben eerder een roeping om kruisvaarder te worden, of vliegtuigpiloot. (lacht) Bij erotomanen en liefdesverslaafden vinden we meer vrouwen. Bij obsessionele minnaars is het aantal vrouwen en mannen ongeveer gelijk, maar er is wel een overwicht aan mannen als het om obsessionele minnaars gaat die eerst een relatie hadden. Vaak kunnen ze heel moeilijk verkroppen dat die wordt afgebroken en gaan dan aan het stalken.'

Bestaat er een remedie om gezond verliefd te blijven?

'Een boeiend leven leiden. Het is belangrijk om ook passies te ontwikkelen op andere gebieden dan de liefde. Want zoals ondertussen genoegzaam bekend is, is al die passie heel boeiend, maar ook erg vermoeiend. En vooral heel dominant. Het is fijn om een grote passie mee te maken, maar er vallen nog zoveel andere zaken te ontdekken.'

Wilfried Van Craen, Gek van liefde, Uitg. Van Halewyck, 19,95 euro, www.wilfriedvancraen.tk.                                                                            Eline Bergmans