Haven Antwerpen verliest aan Rotterdam

Profs: 'Uitblijven Scheldeverdieping deels verklaring'

ANTWERPEN - De twee grootste havens uit de regio, Rotterdam en Antwerpen, stelden gisteren hun trafiekcijfers voor 2009 voor. Het verschil is opvallend: Rotterdam kent een daling van 8,5 procent, tot 385 miljoen ton. Antwerpen verliest 16,7 procent en komt uit op 158 miljoen ton. Hoe komt dat? Jozef Leysen

'De troeven van Antwerpen zijn uitgespeeld', zegt transporteconoom Willy Winkelmans, professor aan de universiteit Antwerpen. 'De concurrentie speelt vooral op de trafiek van containers. Antwerpen heeft op dat vlak de voorbije jaren geweldig geprofiteerd van het capaciteitsgebrek waar Rotterdam mee kampte. En Antwerpen had het Deurganckdok, waar nog plaats was, en is.'

Maar de crisis heeft een einde gemaakt aan het capaciteitsgebrek van Rotterdam, zegt Winkelmans. En tegelijk werd de Schelde een argument tegen de Antwerpse haven. Want de verdieping van de Schelde - die nodig is om grotere schepen vlot naar Antwerpen te doen varen - kwam er maar niet. 'Het uitblijven van die Scheldeverdieping speelde in het nadeel van Antwerpen.'

'Precies', zegt Eddy Van de Voorde, professor haveneconomie aan de universiteit Antwerpen. 'Niet alleen in de cijfers, maar vooral in de perceptie. Het beeld mag niet gecreëerd worden dat er in Antwerpen niet meer geïnvesteerd wordt.' De concurrenten - vooral Rotterdam en Hamburg - zijn er als de kippen bij om een karikaturaal beeld van onze haven op te hangen. 'En dat is moordend voor Antwerpen.'

Ruwe olie

Van de Voorde is zelf ook verbaasd over de cijfers van Rotterdam. 'Ik had een daling van 12 of 13 procent verwacht.' Die sterke cijfers van Rotterdam zijn volgens de professor voor een deel te verklaren omdat Rotterdam op enkele trafieken gewoon geen concurrentie heeft. 'Ruwe olie bijvoorbeeld. Er is maar één haven waar mammoettankers kunnen aanleggen: Rotterdam.' Bovendien, zegt Van de Voorde, is Rotterdam erin geslaagd enkele grote containertrafieken af te snoepen van Hamburg. 'Ik vermoed dat Rotterdam zich de voorbije twee, drie maanden sterk heeft verbeterd ten koste van Hamburg.'

Antwerpen heeft het geluk dat Rotterdam zich voornamelijk op Hamburg richt, zegt Van de Voorde. 'Antwerpen doet zijn ding, en doet dat goed.'

Conjuncturele terugval

De daling die Antwerpen gisteren bekendmaakte is volgens de professor enkel en alleen het gevolg van de slechte conjunctuur. 'Elke daling tussen 15 en 20 procent is conjunctuur', zegt Van de Voorde. 'Dat is geen probleem. Antwerpen moet er alleen over waken dat de conjuncturele terugval geen structurele daling wordt.' Zo moet de haven oppassen dat ze niet geschrapt wordt als aanloophaven, iets wat gebeurt als grote rederijen - zoals MSC, de grootste klant van de Antwerpse haven - vaarroutes gaan samenvoegen. Van de Voorde: 'Als je daaruit valt, is het een groot probleem om weer in die routes opgenomen te worden.'

Jozef Leysen