NAMAAK:

Ruim de helft van de Belgen heeft al eens een namaakproduct gekocht. Een onderzoek door Douane en Accijnzen leert dat het – gelukkig – niet zozeer gaat om namaakgeneesmiddelen. Parfum en handtassen zijn stukken populairder. En illegale software is te vinden op een derde van alle computers.

Je kunt het zo gek niet bedenken, of er bestaat wel een illegale kopie van: namaak Nike, valse Viagra, fake films en piraatsoftware. Zowat 80 % van alle gekopieerde goederen rolt in China van de band. Gelukkig blijft steeds meer namaak in de netten van de douane hangen. In 2006 namen 27 lidstaten van de Europese Unie samen meer dan 253 miljoen namaakartikelen in beslag. Drie keer meer dan het jaar voordien.

Vooral namaakmedicamenten baren zorgen. Een Britse televisiereportage bracht onlangs aan het licht dat Indische farmaceutische bedrijven massaal medicijnen nabootsen. De verpakking en het tablet zien er identiek uit, maar de chemische stoffen erin kunnen levensgevaarlijk zijn. De valse pillen komen vooral op de Afrikaanse markt terecht. De impact in West-Europa blijft beperkt: hier zou ongeveer één procent van alle medicijnen vals zijn. Toch onderschepte de Belgische douane alleen vorig jaar al meer dan 160.000 namaak Viagrapillen. Ze nam ook meer dan 327.000 parfums en schoonheidsproducten in beslag. België staat daarmee in de top vijf van de meest actieve lidstaten en de strijd tegen namaak.

Grootste zondaars:

Zolang de consumenten namaak kopen, blijft het natuurlijk dweilen met de kraan open. De mentaliteit moet veranderen. Daarom plant de Administratie der Douane en Accijnzen een sensibiliseringscampagne. Een voorafgaande enquête bij duizend consumenten legt de houding van de Belgen tegenover namaak bloot. Opvallend: meer dan de helft van de Belgen tussen de 15 en 64 jaar heeft al eens een namaakproduct gekocht. Mannen, stedelingen en Vlamingen (60 % tegenover 44% van de Franstalige Belgen) zijn de grootste zondaars.

Vreemd genoeg speelt het Internet maar een kleine rol bij de aankoop van namaak. De Belgen kopen hun imitatie niet via websites, maar tijdens vakanties in het buitenland. Het gaat meestal om kledij, gevolgd door parfum en cosmetica, cd’s en dvd’s, uurwerken, juwelen, handtassen en portefeuilles. Speelgoed, gereedschap, gsm’s en geneesmiddelen zijn minder populair.

Geen schuldgevoel:

Piraatsoftware is een geval apart. Eén op drie Belgen (vooral jonge mannen uit de hogere sociale klasse) heeft namaaksoftware op de pc’s zitten. Heel erg schuldig voelen we ons niet over deze digitale diefstal. De politie moet niet ons, maar de leveranciers en de aanbieders achter de kladden zitten, vindt de modale Belg een beetje hypocriet.

De enquête peilde ook naar wat de Belgen ervan zou weerhouden om namaakproducten aan te kopen. Blijkbaar liggen we vooral wakker van de veiligheid, de negatieve impact op de werkgelegenheid en het feit dat we met ons geld criminele netwerken ondersteunen.

Hardere aanpak:

Begin november trad een nieuwe wet in werking die namaak en piraterij moet tegengaan. Voortaan kan het parket op eigen initiatief optreden, zonder dat iemand een klacht heeft ingediend.

Ook krijgen de inspecteurs en controleurs van de Algemene Directie Controle en bemiddeling (FOD Economie) de bevoegdheid inbreuken op te sporen en vast te stellen. Dat was tot voor kort het exclusieve domein van Douane en Accijnzen.

Wie een klacht heeft kan nu ook makkelijk contact leggen via een klachtenformulier op www.economie.fgov.be (zoekterm: piraterij)

--------------------------------------------------------------------------------------